Sürekli işçilerin tabi olduğu 4857 sayılı iş kanununun 19. maddesinde işçi sözleşme feshi nasıl yapılmalıdır cevabı yazmaktadır.  Buna göre işveren tarafından işçiye ihbar süresine uyulacak şekilde yapılan fesihlerde,  sesi bildirimini yazılı olarak yapılması istenen ve özellikle Fesih sebebini açık ve kesin bir şekilde belirtilmesi zorunlu hale getirilmiştir. 

Diğer taraftan işçi hakkındaki iddialara karşı savunması alınmadan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesinin fesh edilemeyeceği,  özellikle işçinin davranış ya da verimi ile ilgili konulardan dolayı sözleşmesini fesh edilemeyeceği kanunda hüküm altına alınmıştır. 

Kısaca; İşçinin iş sözleşmesi,  işçinin sergilediği davranış veya performans yetersizliği gibi iyi niyet ve ahlak kurallarına aykırılık iddiasına konu olmayacak nedenlerden dolayı fesih ediliyorsa bu durumda işçinin hakkındaki iddialara karşı savunmasını alınması da bir zorunluluk olarak karşımıza çıkmaktadır. 

Ancak yine 4857 sayılı İş Kanunu 25. maddesinin ikinci bendinde; İşverenin iyi niyet ve ahlak kurallarına aykırılık nedeniyle yaptığı derhal fesihlerde işçiden savunma almak zorunda olmadığını belirtmiştir. 

Buraya kadar Kanunla ilgili anlattığımız noktalar yine aynı kanunun “Sözleşmenin feshinde usul” başlıklı 19’uncu maddesinin ikinci fıkrasında şu şekilde yer almaktadır:

"Hakkındaki iddialara karşı savunmasını almadan bir işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesi, o işçinin davranışı veya verimi ile ilgili nedenlerle feshedilemez. Ancak, işverenin 25 inci maddenin (II) numaralı bendi şartlarına uygun fesih hakkı saklıdır."

İşçinin savunması, sözleşmenin feshinden önce alınmalıdır.

Peki savunması istenen işçi savunma vermek istemiyorsa,  savunma vermeye gelmiyorsa veyahut savunma vermekten açıkça kaçıyorsa işveren nasıl bir yol izlemelidir? 

Bu gibi durumlarda işveren savunma alma noktasında nasıl bir yol izlemeli hangi yöntemlere başvurmalıdır?

İşçinin savunmasının alınması ile ilgili yargıtay hukuk Genel Kurulu tarafından daha önceden verilen kararlar bulunmaktadır.  Yargıtay kararlarına göre işçi fesihten önce savunmasının alınması için idareye davet edilmelidir.  yapılan davet de davranışı veyahut verimine dayanan nedenler açık ve kesin bir şekilde yazılı olarak belirtilmelidir. 

İşçiye idare tarafından gönderilen davet yazısında; özellikle Makul bir süre saptanarak savunma vereceği yer, savunmanın alınacağı gün ve saat yazılarak bu sürede istenilen yerde hazır bulunması talep edilmeli, bulunmadığı takdirde ise yazılı bir savunma verebileceği işçiye bildirilmelidir. 

Yine işçiye savunma davet yazısında kendisine bildirilen gün ve saatte savunma vermeye hazır bulunmaması veyahut yazılı bir savunma vermemesi üzerine,  idare tarafından işçinin savunma vermekten vazgeçmiş sayılacağı kendisine bildirilmelidir. 

Yargıtay hukuk Genel Kurulu 2017 yılında verdiği bir kararında sesi bildirimi ile beraber ya da fesihten sonra savunma istenmesi veyahut  fesihten önce savunmasının alınmamasını,  bu nedenlerden dolayı işçinin iş sözleşmesine ilişkin süreli feshin geçersizliği sonucunu doğurduğuna karar vermiştir. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, 2017/9 E, 20108/10 K.)

Buraya kadar anlattıklarımızdan hareketle 4857 sayılı İş Kanunu 25 maddesinin ikinci fıkrasında işçinin fesihlerde savunmasının alınmasının Zorunlu olduğunu belirtmemiz gerekiyor. 

İŞÇİNİN SAVUNMASININ ALINMASINDA İZLENECEK YOLLAR

1- İşçiden savunma alınması zorunludur.

2- Savunma vermesi için işçiye yazılı davetiye gönderilmelidir.

3- Davet yazısında savunma için makul bir süre işçiye tanınmalıdır.

4- Yine davet yazısında, neden savunma vereceğine dair savunma konusu açıkça yazılmalıdır.

5- İşçiye yazılı olarak da savunma hakkının bulunduğu davet yazısında belirtilmelidir. 

Tüm bu aşamalardan sonra işveren işçiden savunma alamamış ise;  iş sözleşmesinin feshinin geçersiz olabileceği Herhangi bir durumun  bulunmadığı Mütalaa edilmektedir.