Bir memurun mazeretini bildirmek suretiyle işe gitmemesi ile mazeretsiz yani izin almadan işe gitmemesi farklı konular olarak ele alınmalıdır. Kabul edilebilir bir mazereti olan memurun mesaiye gitmemesi herhangi bir ceza gerektirmez. Ancak memurun mazereti olmadan işini aksatması sonucu çeşitli disiplin cezaları uygulanması durumu ortaya çıkar.

Memur Mazeretsiz Olarak İşe Gitmezse Hangi Cezaları Alır?

Herhangi bir mazeret öne sürmeden ya da yöneticisine bildirmedin özürsüz olarak mesaiye gitmeyen devlet memurları disiplin cezası ile karşılaşır. Bu cezaların yer aldığı mevzuat ise 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 125. maddesinde düzenlenmiştir.

Devlet Memurları Kanununun 125. maddesinde izinsiz olarak mesaiye gitmeyen memurlarla ilgili bir takım düzenlemeler getirilmiştir.

Memurun Mazeret İzni Hakkında Danıştay Kararı! - TIKLAYINIZ

Mazereti olmadan 1 ya da 2 gün göreve gitmeyen memurlar için aylıktan kesme cezası uygulanır. Bu ceza memurun brüt aylığından 8/1 ila 30/1 oranında bir kesinti anlamına gelmektedir.

Memurun 3 veya 9 gün işe gitmemesi halinde; kademe ilerlemesinin durdurulması şeklinde bilinen ceza uygulanmaktadır. Kademe ilerlemesinin durdurulması demek memurun bulunduğu kademede ilerleyişinin 1 yıldan 3 yıla kadar durdurulması yani dondurulması anlamına gelmektedir. Bu ceza yapılan fiilin ağırlığıyla orantılıdır.

Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını alan memur 10 yıl içerisinde tekraren mazeretsiz ve kesintisiz olarak 3 gün işe gitmezse; bir önceki cezanın aynısı memura uygulanır. Mazeretsiz ve kesintisiz şekilde 3 gün mesaisine gitmeyen ve bunun sonucunda kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını alan memurun, on yıl içerisinde tekraren 3 gün mazeretsiz ve kesintisiz işe gitmemesi fiilini yapması durumunda yine kademe ilerleme cezası alır. Burada önemli olan unsur; ikinci kez kademe ilerlemesinin durdurulması cezası alan memurun, memurluktan çıkartılma cezası doğmaktadır.

Mazeretsiz ve kesintisiz bir şekilde on gün işe gitmeyen memur ise; yazılı bir müracaat şartı aranmaksızın memuriyetten çekildiklerini kabul ettikleri anlamı ortaya çıkar. Mustafi olarak da bilinen memuriyetten çekilmiş sayılma, bir disiplin cezası olmayıp göreve gelmeme durumunun aralıksız olarak yapılması şartına bağlıdır. Memurun kendi isteğiyle memuriyetinin sonlandırması olarak da yorumlanmaktadır.

Mazeretsiz bir şekilde bir yıl boyunca toplam 20 gün işe gelmeyen memur ise; otomatikman devlet memurluğundan çıkartılma cezası ile karşılaşır ve dolayısıyla memuriyet görevi sona ermiş kabul edilir.

Görevden Çekilmiş Sayılma Ne Demektir?

Memurun görevden çekilmiş sayılmasını biraz daha açmamız gerekirse; kişinin mazeretsiz ve kesintisiz olarak 10 gün süresince işe gitmemesi yazılı müracaat şartı aranmaksızın memuriyetten çekilmiş sayılma anlamına gelir.

İşe Gelmeyen (Mesaiye Gitmeyen) Memur Mazeretini Daha Sonra Bildirebilir mi? - TIKLAYINIZ

Peki Görevden Çekilmiş Kabul Edilen Memurlar Hangi Şartlarda Tekrar Atanır?

Mazereti olmadan işe gelmemesi nedeniyle görevden çekilmiş kabul edilen memurlar bir yıl süresi geçmeden tekrar memur olarak atanamaz. Diğer taraftan bu durumdaki memurun mali ve cezai sorumlulukları da saklı kalmaktadır.

Mazeretsiz Göreve Gelmeme Cezalarının Uygulanma Şekli

Göreve mazeretsiz bir şekilde gelmeme sonucu uygulanacak cezalarla ilgili sahada çoğunlukla tereddütler yaşandığı bilinmektedir. Halbuki Devlet Memurları Kanununda bu durumla ilgili açık hükümler yer almaktadır.

  • Göreve gelmeme fiilinin tespit edilmesi
  • Sendikal faaliyetten dolayı mazeretsiz göreve gelmeyen memura disiplin cezası verilip verilemeyeceği (Örnek kararda bu fiil, “iki gün mazeretsiz göreve gelmemek fiili” kapsamında değerlendirilmedi. Bknz: Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, Esas No: 2009/1063, Karar No: 2013/1998)
  • Sonradan alınan mazeret raporunun mazeret olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği (Örnek kararda sonradan alınan mazeret raporu geçerli sayıldı. Bknz: Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, Esas No: 2005/2156, Karar No: 2008/1787)
  • Sonradan bildirilen kayınbaba vefatının mazeret olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği (Örnek kararda bu bildirim, mazeret olarak değerlendirildi. Bknz: Danıştay 12. Dairesi, Esas No: 2012/4436, Karar No: 2015/6001)

Memura Yazılı Uyarma Cezası Ne Şekilde Verilir?

Memurun göreve geç gelmesi, görevden erken ayrılması veya görev yerini izinsiz terk etmesi de disiplin cezalarını doğurmaktadır.

Danıştay, 17 Gün İşe Gitmeyen Memuru Haklı Buldu - TIKLAYINIZ

Mazereti olduğuna dair herhangi bir gerekçe ileri sürmeden yukarıda belirttiğimiz üç fiilden en az bir tanesini gerçekleştiren memura, yazılı olarak uyarma cezası uygulanır. Uyarma cezası disiplin cezaları içerisindeki en hafif ceza olarak kabul edilir. Yalnız, tekrar etmesi durumunda uyarma cezası > kınama cezasına çevrilir. Kınama cezası alan memur ise bu durumu tekrar ederse aylıktan kesme cezasıyla karşılaşacaktır

Aylıktan kesme cezasını alan memur, tekrar süresi içerisinde bu cezanın alınmasını gerektiren fiili yeniden yapması durumunda kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını alacaktır. Aynı memurum kademe ilerlemesinin durdurulmasını cezasını gerektiren fiillerden birini yeniden gerçekleştirilmesi halinde ise; memurluktan çıkarma cezası kendisine uygulanacaktır.