657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na dayanan düzenlemenin uygulanabilirliği, özellikle hangi personelin bu haktan yararlanıp yararlanamayacağı konusundaki belirsizliklerle tartışma konusu oldu.
Yasal Dayanak 2016’da Oluşturuldu, Uygulama 2025’te Netleşti
Yarım zamanlı çalışmaya dair ilk yasal düzenleme, 29 Ocak 2016 tarihinde hayata geçirilen 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na eklenen Ek 43. madde ile oluşturulmuştu. Ancak uygulama esaslarına ilişkin ikincil düzenleme, yaklaşık dokuz yıl sonra, 18 Temmuz 2025 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan yönetmelikle yürürlüğe girdi.
Kimler Yararlanabilir, Kimler Yararlanamaz?
Yeni yönetmelikte açıkça belirtilen tek istisna, şube müdürü ile dengi ve üstü yönetici kadrolarında görev yapan memurlar ile yurt dışı teşkilatında görev yapan personelin yarım zamanlı çalışmadan faydalanamayacağı yönünde oldu. Diğer kadrolarda görev yapan memurlar için ise değerlendirme yetkisi kamu kurumlarına bırakıldı.
Karar Süreci Kurumlara Devredildi
Yönetmeliğin 10. maddesine göre, yarım zamanlı çalışma hakkından yararlanamayacak unvanlar; kamu hizmetinin aksamaması, hizmet gerekleri ve kamu yararı dikkate alınarak her kurumun kendi iç değerlendirmesiyle belirlenecek. Belirlemeler, ilgili üst yöneticilerin teklifiyle Cumhurbaşkanlığının onayına sunulacak.
Sözleşmeli Personel Bu Haktan Yararlanamayacak
Yönetmeliğin kapsamına ilişkin 2. maddeye göre, yalnızca 657 sayılı Kanun’un 4/A maddesi kapsamında çalışan memurlar düzenleme kapsamına alınmıştır. Bu nedenle, 4/B statüsünde görev yapan sözleşmeli personel yarım zamanlı çalışmadan yararlanamayacaktır.
Akademisyen, Askeri Personel ve Hakim-Savcılar İçin Ayrı Değerlendirme
Kanunla özel hükümlere tabi olan anayasa mahkemesi personeli, hakim ve savcılar, akademisyenler, askeri personel ve emniyet mensuplarının durumu ise bağlı oldukları kurumların teklifiyle Cumhurbaşkanlığı tarafından belirlenecek. Örneğin; akademisyenlerin durumu YÖK Başkanı'nın, emniyet personelinin durumu İçişleri Bakanı'nın, yargı mensuplarının durumu ise Adalet Bakanı'nın teklifiyle şekillenecek.
İdareler Süratle Tespit Yapmalı: Eğitim Dönemi Başlamadan Süreç Netleşmeli
Uzun yıllar beklenen bu düzenlemenin uygulanmasında, kamu idarelerine büyük görev düşüyor. Eğitim-öğretim dönemine girilmeden önce, kamu hizmetinin aksamaması gözetilerek ve personel dengesine dikkat edilerek yararlanabilecek kadroların hızlıca belirlenmesi gerekiyor.
Yarım Zamanlı Çalışma Sosyal Politika Açısından Önemli
Yönetmeliğin amacı sadece kamu hizmetinin devamlılığı değil; aynı zamanda aile yapısını destekleyici sosyal bir politikadır. Bu hakkın daha geniş kitlelere tanınması, özellikle çocukların bakımında anne ve babalara önemli katkılar sunacaktır. Bu bağlamda, düzenlemenin amacına ulaşabilmesi için kamu idarelerinin sosyal fayda boyutunu da göz önünde bulundurması bekleniyor.