Covid-19 tedbirleri kapsamında sosyal medya üzerinden yapılan basın toplantısında konuşan Ankara Tabip Odası (ATO) Yönetim Kurulu Başkanı Vedat Bulut, pandemi döneminde Covid-19 hastası dışındaki hastaların da sağlık hizmetine ulaşabilmesinin ve nitelikli, risksiz bir sağlık hizmeti alması gerektiğinin altını çizdi. Bulut, "Olası bir bulaşa karşı her tür tedbir ve koruyucu önlemin alınması gerekmektedir. Pandemi devam ederken Covid-19 dışı polikliniklerde günde 80-100 hastanın tek bir poliklinik odasından hizmet aldığı ve fiziksel mesafe kurallarının hiçe sayıldığı pek çok hekim tarafından dile getirilmektedir” dedi. Ankara İl Sağlık Müdürlüğü tarafından yayımlanan genelgeye göre, “Gölbaşı Devlet Hastanesi Yeni Binası ve Çubuk Devlet Hastanesi haricinde kalan Ankara ilçelerindeki hastanelere 20 Mayıs itibari ile artık Covid-19 hastası yatışı yapılmayacağını” belirtti. Acil servislerinde yeni Covid-19 tanısı konan veya şüpheli hastalar için kriz koordinasyon merkezi ile bağlantıya geçileceğini ve hastaların Ankara merkezindeki hastanelere transferi sağlanacağını söyleyen Bulut, bu süreçte çok dikkatli olunması gerektiğini kaydetti. ACİL ÖNLEMLER Halkın sağlığının korunması için alınması gereken önlemler konusunda yetkilileri uyaran Bulut, alınması gereken acil tedbirleri şöyle sıraladı: >> Poliklinik hizmetleri doğru havalandırma sistemleri olan odalarda sürdürülmelidir. Pencere bulunmayan ve dış ortamla bağlantısı olmayan odalarda hizmet verilmemelidir. >> Merkezi Hasta Randevu Sistemi ile her hastanın poliklinik hizmeti alacağı saat belirlenmeli, poliklinik girişlerinde ve bekleme salonlarındaki temas sayısı minimumda tutulmaya çalışılmalıdır. >> Her muayene sonrasında mutlaka poliklinik odalarının havalanmasına izin verecek şekilde hasta kabulü yapılmalıdır. >> Bekleme salonlarında ve poliklinik önlerinde 2 metrelik fiziksel mesafe kuralı gözetilmelidir. >> Her hastaya, varsa refakatçisine de maske temin edilmeli, poliklinik girişlerinde ve hastane girişlerinde dezenfektan bulundurulmalıdır. >> Her poliklinik odasında kapı kolu, muayene masası, steteskop, tansiyon aleti ve ultrasonografi probu gibi sık ve doğrudan temasın olduğu yüzeyler aralıklı olarak dezenfekte edilmelidir. >> Tüm polikliniklere hastalar randevu ile başvurmalı kabul edilmelidir. Detaylı anamnez ve fizik muayeneye olanak sağlayacak, fiziksel teması en aza indirgeyecek ve uygun dezenfeksiyon işleminin gerçekleştirmesine imkan sağlayacak şekilde günlük hasta sayıları azaltılarak, randevular 30 dakika arayla verilmelidir. >> Polikliniklere başvuran hastalara girişte ateş ölçümü yapılmalı, temas öyküsü, ateş, öksürük ve boğaz ağrısı gibi şikayetler olan hastalar mutlaka triajdan geçirilmelidir. >> Poliklinikte çalışan sağlık çalışanına günlük mesai saati için en az 2 cerrahi maske, yeterli sayıda eldiven, siperlik ve dezenfektan temin edilmelidir. >> Kronik hastalıkları bulunan hastalar önceden belirlenerek; kendileri randevu alamadıkları durumda, merkezi bir sistemle bu hastalara belli aralıklarla randevu oluşturulmalıdır. Böylece basamaklandırılmış şekilde hizmet veremeyen sağlık kuruluşlarına gereksiz başvuruların da önüne geçilmiş olunur. Diyabet, hipertansiyon, koroner kalp hastalığı bulunan hastalara 3 ayda bir randevu oluşturularak, asıl sağlık hizmetine ulaşma ihtiyacı olan ve takibi gereken hastalara ulaşmak hedeflenmelidir. >> Onkolojik bir tanısı olan, kemoterapi alan ve bağışıklık sistemini baskılayıcı tedaviler alan romatolojik ya da organ nakilli hastalar için personellerin 2 haftada bir tarandığı; hiç bir kısmında Covid-19 hastası bakılmayan hastaneler (temiz hastane) ayrılmalı ve bu grup hastalar bu sağlık kuruluşlarından sağlık hizmeti almalıdırlar. Yine bu hastanelerde de teması en aza indirecek şekilde randevu sistemi ile çalışılmalı ve yukarıda bahsedilen bulaş önleyici önlemlerin hepsine uyulmalıdır. >> Bu hastaların hastanelere ulaşımı ücretsiz şekilde kamusal bir hizmet olarak sağlanmalı, tetkik ve tedavi süreci sonrasında eve ulaşımı için de bu hizmet verilmelidir. >> Pandemi boyunca tüm hastanelerde yataklı servis hizmetleri tek kişilik odalarda verilmelidir. Refakatçi gerekmedikçe hastalar izole şekilde yatırılmalı ve ziyaretçi girişleri kısıtlanmalıdır. AMELİYATHANELERDE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER >> Testlerin güvenilirliği yüzde100 olmadığı için test sonucu negatif dahi olsa hasta servisten ameliyathaneye transferi sırasında mutlaka cerrahi maske takmalı. Aynı şekilde transportunu sağlayan personel de cerrahi maske takmalı. >> Hastalar ameliyathane kapısında bekletilmeden hızlıca negatif basınçlı operasyon odasına alınmalı. Bunun organizasyonu için tüm sağlık çalışanları aktif iletişimde olmalı. >> Yapılacak işleme uygun anestezi yöntemi seçmek bu dönemde bulaşı engellemek açısından oldukça önem arz etmektedir. >> Eğer hasta genel anestezi alacaksa entübasyon işlemi sırasında odada sadece entübasyonu yapacak kişi ve bir yardımcı personel olacak şekilde en aza indirilip işleme öyle başlanmalıdır. Odanın temizliği bittikten sonra bir sonraki hasta alınmadan önce mutlaka 15-20 dakika havalandırılması önerilir. >> Ekstübe edilip ayılma odasına alınacak hastanın yine operasyon odasından cerrahi maske takılarak çıkarılması önerilir. HASTANIN SONUCU POZİTİF İSE ALINACAK ÖNLEMLER >> Hasta servisten operasyon odasına indirilirken ffp2/ffp3 maske takmalı. >> Hastanede pozitif hastalar için ayrılmış özel asansörler kullanılarak operasyon odasına ulaştırılmalı. >> Hasta ameliyathanenin herhangi bir yerinde bekletilmeden pozitif hastalar için daha önceden belirlenmiş negatif basınçlı odalara alınmalı. >> Operasyon süresince odada bulunması gereken tüm sağlık çalışanları tüm kişisel koruyucu kıyafetlerini giymiş bir şekilde odadan operasyon süresince çıkmayacak şekilde hazır olmalı. >> Operasyon odasında gerekebilecek tüm malzemeler hazır bulundurulmalı ancak eksik malzeme olma ihtimaline karşın ameliyat odasının kapısının dışında malzemeleri hazırlayacak ekstra bir personel olmalı. >> Operasyon bittikten sonra hasta ekstübe edildikten sonra üstünü tamamen kaplayacak bir şeffaf koruyucu örtüyle servise transfer edilecektir. >> Tüm personel hasta çıktıktan sonra operasyon odasının hemen dışında koruyucu kıyafetleri uygun bir şekilde çıkarıp, ellerini yıkamalıdır. >> Aynı operasyon odasına yeni hasta alınmadan önce odanın en az 45 dakika havalandırılması önerilir. ACİL OPERASYONA ALINACAK HASTALARDA ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER >> Hastanın semptomu ve olası temas öyküsü yoksa hasta test sonucu negatif hasta gibi değerlendirilmelidir. Ancak entübasyonu ve ekstübasyonu yapacak personelin tam kişisel koruyucu kıyafetle yapması önerilir. Diğer tüm yolak elektif negatif hastayla aynı şekilde izlenebilir. >> Hastanın semptomları ya da olası bir temas öyküsü varsa hasta şüpheli kabul edilip test sonucu pozitif hasta gibi kabul edilmelidir. >>Hasta şüpheli ise ve eğer acil tanısı sırasında BT çekilecekse süreci uzatmayacağı için mutlaka toraks BT de çekilip yorumlanmalıdır.