2023 yılında yapılan ihbarlar neticesinde yalnızca 176 kişiye ihbar ikramiyesi ödendiğini belirten Batı, vergi ihbarının nasıl yapılacağına dair önemli bilgiler verdi.
Yeni Vergi İhbar Kanalları
Gelir İdaresi Başkanlığı, vergi ihbarlarını artırmak amacıyla sosyal medya kanallarını devreye aldı. "BİP Vergi İhbarı Servisi", X ve Instagram ihbar hesapları (gibihbar üzerinden "DM-Direkt Mesaj" yoluyla) ve WhatsApp İhbar Hattı (05521890189) kullanıma açıldı. Vatandaşlar, düşük KDV oranı uygulaması, fiş/fatura verilmemesi, sahte belge düzenlenmesi gibi konularda bu kanallardan ihbarda bulunabiliyor.
Hazine ve Maliye Bakanı'nın Açıklamaları
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, vergi ihbarları sonucu tespit edilen vergi kayıplarının %10'u oranında ihbar ikramiyesi ödeneceğini sosyal medya üzerinden duyurdu. Bu açıklama, kamuoyunda büyük ilgi uyandırdı.
Prof. Dr. Murat Batı'nın Değerlendirmeleri
Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mali Hukuk Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Murat Batı, vergi ihbarı ve ikramiyesi konusunda merak edilenleri detaylandırdı.
Önceki İhbar Kanalları
Vergi İletişim Merkezi (VİMER) 2007 yılında mükelleflerin vergi ile ilgili konularda bilgi alması amacıyla kurulmuştu. Vergi Denetim Kurulu bünyesinde toplam 23 İhbar ve İnceleme Taleplerini Değerlendirme Komisyonu (İİTDK) oluşturuldu. Sosyal medya üzerinden yapılan yeni uygulama, mevcut ihbar kanallarının görünürlüğünü artırmayı amaçlıyor.
Önceki İhbar Sayıları ve İkramiyeler
Son üç yılda VİMER üzerinden yapılan ihbarlar 2023'te 50 bin 452, 2022'de 47 bin 705 ve 2021'de 43 bin 439 olarak kaydedildi. 1905 sayılı Kanun uyarınca 2023 yılında ihbarda bulunan 176 kişiye toplam 14 milyon 832 bin 566 lira ihbar ikramiyesi ödendi. Son 10 yılda ise 3 bin 59 kişiye yaklaşık 98 milyon lira ikramiye verildi.
İhbar Kanallarının Etkisi
Ödül haberleri sonrası birçok kişinin bu yolla gelir elde etmeye çalışacağı öngörülüyor. Ayrıca, husumetli olunan kişiler hakkında yapılan ihbarların Maliye'yi meşgul edebileceği belirtiliyor. Sosyal medya hesapları üzerinden yapılan ihbarların amacı dışında kullanılma riski de bulunuyor.
İhbarla İlgili Yasal Mevzuat
İhbar ikramiyesi usul ve esasları, 1931 tarihli ve 1905 sayılı Menkul ve Gayrimenkul Emval İle Bunların İntifa Hakları ve Daimi Vergilerin Mektumatı Muhbirlerine Verilecek İkramiye Hakkında Kanun’a dayanıyor. Bu kanun, dili ağır ve pek bilinmeyen bir metin olduğu için güncellenmesi gerektiği belirtiliyor.
İhbar İkramiyesi İçin Gerekli Şartlar
1. Kimliğin Gizlenmemesi: İhbarı yapan kişi, adını, soyadını ve diğer kimlik bilgilerini açıkça belirtmelidir.
2. Dilekçe ile İhbar: İhbar, 3071 sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanun uyarınca yapılmalıdır.
3. İkramiye Talebi: Dilekçede ihbar ikramiyesi talep edilmelidir.
4. İhbarın Ciddiyeti: İhbarcı, ihbarından vazgeçmemeli ve şaka yapmamalıdır.
5. Vergi Türü: İhbar, devamlılık arz eden vergilere ilişkin olmalıdır.
6. Delil Sunulması: İhbar edilen hususla tespit edilen vergi kaçağı arasında illiyet bağı olmalıdır.
7. Geçmiş Dönem: Geriye yönelik 5 yıllık işlemler ihbar edilebilir.
8. Ön İnceleme: İhbar edilen konuyla ilgili daha önce inceleme başlatılmamış olmalıdır.
Aynı Konuda Birden Fazla İhbar Durumu
Aynı konuda birden fazla ihbar yapılmışsa, ilk ihbarı yapan kişiye ikramiye ödenir. İhbarın resmi kayıtlara geçiş tarihi esas alınır.
İkramiye Tutarı
İkramiye, tespit edilen vergi ve cezaların %10'u oranında olup, bu tutarın 1/3'ü tahakkuk aşamasında, kalan 2/3'ü ise tahsil edildikten sonra ödenir.
Cezalar da İkramiyeye Dahil mi?
İhbar ikramiyesi sadece devamlılık arz eden vergiler ve vergi ziyaı cezaları üzerinden ödenir. Usulsüzlük cezaları, gecikme faizi ve zammı üzerinden ödeme yapılmaz.
