Verilere göre, en üst gelir grubunun toplam gelirden aldığı pay bir miktar azalırken, diğer gelir gruplarına bu azalma eşit şekilde yansıdı. Gelir eşitsizliğini ölçen Gini katsayısı, bir önceki yıla göre sınırlı bir düşüş kaydetti.
Uzun Vadeli Seyir de Adalet Bozuldu
Gini katsayısında 2023’e göre yaşanan iyileşme dikkat çekse de 2006 yılından bu yana olan verilere bakıldığında, gelir adaletinde bozulmanın özellikle 2014 yılından itibaren hızlandığı görülüyor. TÜİK’in açıklamasına göre, son 18 yıllık dönemde orta sınıfın payı hızla erirken, en zengin kesimin pastadan aldığı pay istikrarlı bir şekilde artış gösterdi.
Orta Sınıf Kayboldu
En Zengin Yüzde 20 Hâlâ Zirvede
2024 yılında gelir pastasının yüzde 48,1’ini alan en zengin yüzde 20’lik grup, zirvedeki yerini korudu. En alt gelir grubunun aldığı pay ise yüzde 6,3 seviyesinde kaldı. Bu fark, gelir dağılımındaki eşitsizliği açıkça ortaya koyuyor.
Orta Sınıfın Payı Geriliyor
2006’dan itibaren gelir pastasında orta grupların payının sürekli düştüğü gözlemlendi. Özellikle 2014 sonrası dönemde, gelirini artırabilen tek grup en zengin kesim olurken, orta gelir grubundaki daralma ekonomik yapının sınıfsal dengesini olumsuz etkiledi.
En Büyük Kazanç İşverenlerde
Son 18 yılda gelirlerini en çok artıran grup işverenler oldu. İşverenlerin gelir artışı yüzde 3845 seviyesine ulaşırken, onları yevmiyeli çalışanlar (%3114) ve kendi hesabına çalışanlar (%2909) takip etti.
Maaşlı Çalışanlar Geride Kaldı
Maaş/ücret gelirine sahip çalışanlar ise yüzde 2213 oranında bir artış ile diğer grupların gerisinde kaldı. Bu durum, maaşlı çalışanların gelirlerinin reel olarak eridiğini ve ekonomik gelir adaletsizliğine doğrudan etki ettiğini ortaya koyuyor.
TÜİK Verileri: Neler Söylüyor?
1. Kısa Vadeli İyileşme: 2023 yılına kıyasla Gini katsayısında bir miktar iyileşme yaşandı.
2. Uzun Vadeli Bozulma: 2006’dan bu yana orta sınıf gelirlerinde ciddi bir gerileme görüldü.
3. Maaşlı Çalışanların Kaybı: Son 18 yılda en az kazanç artışı maaşlı çalışanlarda gerçekleşti.
4. Zenginleşen Üst Kesim: En zengin yüzde 20’lik grup, toplam gelirden en büyük payı almaya devam ediyor.
Uzmanlar, bu durumun giderilmesi için daha kapsamlı sosyal ve ekonomik reformlara ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor.
