Nöbet muafiyeti hakkı, Türkiye'de 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve 4857 sayılı İş Kanunu ile düzenlenmiştir.
Gebelikte Nöbet Muafiyeti Çalışanlar;
- Gebeliğin ilk üç ayında gece nöbeti yapamazlar.
- Gebeliğin son üç ayında gündüz nöbeti yapamazlar.
- Doğumdan sonra altı ay boyunca gece nöbeti yapamazlar.
- Doğumdan sonra dokuz ay boyunca gündüz nöbeti yapamazlar.
Bu süreler, hamileliğin veya doğumun özel durumlarına göre uzatılabilir veya kısaltılabilir. Örneğin, ikiz veya daha fazla sayıda çocuk doğuranlarda, doğumdan sonra altı ay yerine dokuz ay gece nöbeti yapamama hakkı vardır. Ayrıca, doktor raporu ile gebeliğin veya doğumun riskli olduğu belirlenenlerde de nöbet muafiyeti süresi artırılabilir.
Nöbet muafiyeti hakkından yararlanmak için hamile çalışanların işverenlerine gebeliklerini bildirmeleri ve doktor raporu sunmaları gerekir. İşverenler, hamile çalışanların nöbet muafiyeti hakkını ihlal edemezler. Nöbet muafiyeti hakkını ihlal eden işverenlere idari para cezası uygulanır.
Gebelikte nöbet muafiyeti raporu almak için, personelin gebeliğinin 24. haftasından itibaren sağlık kurulu raporu alması gerekir.
- Sağlık kurulu raporunda, personelin gebeliğinin kaçıncı haftasında olduğu, doğum tarihinin tahmini olarak ne zaman olacağı ve nöbet hizmetlerinden muaf tutulması gerektiği belirtilir.
- Sağlık kurulu raporunu alan personel, raporunu kurum amirine sunar ve nöbet hizmetlerinden muafiyet talebinde bulunur.
- Kurum amiri, personelin talebini değerlendirir ve uygun görürse nöbet hizmetlerinden muafiyetini onaylar.
Nöbet muafiyeti hakkı, hamile çalışanların iş gücüne katılımını ve iş hayatındaki haklarını koruyan bir düzenlemedir. Bu hakkın bilinmesi ve uygulanması, hem çalışanların hem de işverenlerin yararınadır. Nöbet muafiyeti hakkı ile ilgili daha fazla bilgi için Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın web sitesini ziyaret edebilirsiniz.
