Sendikaya göre, disiplin cezası alan personele otomatik teşvik kesintisi uygulanması hem hukuki ilkelere aykırı hem de çalışanları cezalandırıcı bir mekanizmaya dönüşüyor.
Teşvik, Ödüldür; Cezalandırma Aracı Olamaz
Sağlık çalışanlarına yönelik teşvik ödemeleri, özverili hizmetin karşılığı olarak görülmeli. Ancak disiplin cezalarının bu ödemeler üzerinde otomatik kesintilere yol açması, sistemin ödül mekanizması olmaktan çıkıp “ikinci bir cezaya” dönüşmesine neden oluyor. Sendika, her disiplin cezasının otomatik olarak teşvik kesintisiyle sonuçlanmasının hukuk devleti ilkeleriyle bağdaşmadığını vurguluyor.
Mevzuatta Net Bir Bağlantı Yok
Disiplin cezalarının ek ödeme kesintisine neden olup olamayacağına ilişkin yasal altyapı karmaşık.
-
657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu, disiplin sürecini tanımlar ancak ek ödemeyle ilgili açık düzenleme içermez.
-
375 Sayılı KHK Ek Madde 9, belirli durumlarda kesintiye olanak tanır.
-
Sağlık Bakanlığı ve Üniversite Hastaneleri yönetmelikleri, uygulamayı detaylandırır.
Ancak bu yönetmelik hükümlerinden bazıları yargı kararlarıyla iptal edilmiş durumda. Özellikle Danıştay ve Anayasa Mahkemesi, teşvik kesintisinin “ikincil ceza” niteliğinde olabileceğine ve yeterince yasal zemine dayanmadığına hükmetti.
Her Ceza, Aynı Sonucu Doğurmaz
Sendikanın görüşüne göre:
-
Uyarma veya kınama gibi hafif disiplin cezalarında, teşvikte indirimin oranı kusura göre belirlenmeli.
-
Aylıktan kesme veya kademe durdurma gibi ağır cezalar için de süresiz kesinti değil, sınırlı dönemlerle sınırlı olmalı.
-
Devlet memurluğundan çıkarma zaten görev sonlandırması olduğundan, ek ödeme konusu bu durumda anlamsız hale gelir.
Yargı Kararları: Ölçülülük Şart
Danıştay ve Anayasa Mahkemesi, birçok kararda şu noktaların altını çizdi:
-
Teşvik ödemesi bir mali hak olduğu için yönetmelikle değil, yasayla sınırlandırılabilir.
-
Aynı fiil için hem disiplin cezası hem teşvik kesintisi yapılması, çifte ceza anlamına gelir ve ölçülülük ilkesine aykırıdır.
-
İptal edilen yönetmelik hükümleri sonrası, yeni düzenlemelerin açık, şeffaf ve hukuki güvence içinde olması zorunludur.
Üniversite Hastaneleri ve Sağlık Bakanlığı Arasında Farklar
-
Sağlık Bakanlığı kurumlarında SBYS sistemi sayesinde teşvik-disiplin bağlantısı otomatik işlenebilir.
-
Üniversite hastanelerinde döner sermaye yapısı ve yönetim kurulu kararları nedeniyle uygulamalar farklılık gösterebilir. Bu da çalışanlar açısından belirsizlik yaratıyor.
Çalışanlara Öneriler
Sendika, disiplin cezası almış sağlık çalışanlarına şu adımları öneriyor:
-
Cezayı yazılı olarak tebliğ alın ve tarihini kayıt altına alın.
-
Ek ödeme kesintisi yapıldıysa gerekçesini talep edin.
-
Önce kurum içi itiraz yollarını, ardından gerekirse idare mahkemesi yolunu kullanın.
-
Unutmayın: Disiplin cezası davranışı düzeltmeyi amaçlar, gelir kaybı yaratmak değildir.
Sendikanın Talepleri
Hürriyet Sağlık-Sen olarak taleplerimiz net:
-
Teşvik kesintisi otomatik olmamalı, kişiye özel durumlar dikkate alınmalı.
-
Teşvik sistemi ödüllendirme amacı taşır, cezalandırma aracı haline getirilmemelidir.
-
Uygulama şeffaf olmalı, kesinti oranları açık ve gerekçeli açıklanmalıdır.
-
Yargı kararlarının uygulanması takip edilecek, üyelerin hakları korunacaktır.
Sonuç: Adil ve Ölçülü Bir Sistem Şart
Teşvik ödemeleri, sağlık çalışanlarının motivasyonunu artırmak ve emeğini takdir etmek için vardır. Bu hakkın disiplin süreciyle doğrudan kesintiye uğraması, adalet ve hukuk ilkeleriyle bağdaşmaz. Sendika olarak, hakkaniyetli, ölçülü ve şeffaf bir uygulama için mücadelemiz sürecektir.
