TÜİK tarafından yapılan açıklamada, 2023 yılında canlı doğan bebek sayısı 958.408 olarak belirlenirken bir önceki yıl canlı doğan bebeklerin %51,3’ü erkek, %48,7’si ise kız oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılına ilişkin doğum istatistiklerini açıkladı.
TÜİK verilerine göre, 2023 yılında kaydedilen canlı doğan bebek sayısı 958 bin 408 oldu. Geçen yıl doğan bebeklerin %51,3'ü erkek, %48,7'si ise kız cinsiyetindeydi.
Türkiye 2,1'in altında
Doğurganlık oranlarını gösteren önemli bir gösterge olan "toplam doğurganlık hızı", bir kadının doğurgan olduğu dönem (15-49 yaş grubu) boyunca doğurabileceği ortalama çocuk sayısını ifade eder. Bu oran, 2001'de 2,38 çocukken, 2023'te 1,51 çocuk olarak kaydedildi. Bu durum, Türkiye'deki doğurganlık seviyesinin, nüfusun yenilenmesi için gerekli olan 2,1'in altında olduğunu gösteriyor.
Geçen yıl, en yüksek toplam doğurganlık hızı 3,27 çocukla Şanlıurfa'da kaydedildi. Şanlıurfa'yı 2,72 çocukla Şırnak ve 2,4 çocukla Mardin izledi. Toplam doğurganlık hızının en düşük olduğu il ise 1,13 çocukla Bartın oldu. Bartın'ı sırasıyla 1,14 çocukla Zonguldak ve Karabük, 1,16 çocukla Kütahya takip etti.
AB 2022 yılında en yüksek ülke
Avrupa Birliği (AB) üye ülkeleri ortalaması, 2022 yılında 1,46 çocuk olarak kaydedildi. AB üyesi 27 ülkenin toplam doğurganlık hızları incelendiğinde, 2022 yılında en yüksek toplam doğurganlık hızına sahip ülkenin 1,79 çocukla Fransa olduğu, en düşük toplam doğurganlık hızına sahip olan ülkenin ise 1,08 çocukla Malta olduğu görüldü.
Türkiye'nin toplam doğurganlık hızı 2022 yılında binde 1,63 olarak kaydedilirken, bu değerle Türkiye AB üyesi ülkeler arasında 5'inci sırada yer aldı.
Bin nüfus başına düşen canlı doğum sayısını ifade eden kaba doğum hızı, 2001 yılında binde 20,3 iken, 2023'te binde 11,2 olarak gerçekleşti. Dolayısıyla, 2001'de bin nüfus başına 20,3 doğum düşerken, 2023 yılında bu rakam 11,2'ye geriledi.
Geçen yıl kaba doğum hızının en yüksek olduğu il, binde 24,8 ile Şanlıurfa olarak belirlendi. Şanlıurfa'yı binde 22 ile Şırnak ve binde 19,3 ile Mardin takip etti.
En düşük kaba doğum hızına sahip il ise binde 6,9 ile Zonguldak oldu. Zonguldak'ı binde 7,2 ile Bartın ve binde 7,6 ile Karabük izledi.
Türkiye'nin kaba doğum hızının, AB üyesi 27 ülkenin kaba doğum hızlarından daha yüksek olduğu görüldü. AB üyesi 27 ülkenin kaba doğum hızları incelendiğinde, 2022 yılında en yüksek kaba doğum hızına sahip olan ülkenin binde 11,2 ile Güney Kıbrıs Rum Yönetimi olduğu, en düşük kaba doğum hızına sahip olan ülkenin ise binde 6,7 ile İtalya olduğu kayıtlara geçti.
Belli bir yaş grubunda bin kadın başına düşen ortalama canlı doğan çocuk sayısını ifade eden yaşa özel doğurganlık hızı, 2001 yılında en yüksek binde 144 ile 20-24 yaş grubunda iken 2023 yılında binde 101 ile 25-29 yaş grubunda görüldü. Bu durum, doğurganlığın kadının daha ileri yaşlarında gerçekleştiğini gösterdi.
Adölesan doğurganlık hızı ise 15-19 yaş grubunda bin kadın başına düşen ortalama canlı doğan çocuk sayısını ifade ederken, 2001 yılında binde 49 olan adölesan doğurganlık hızı 2023 yılında binde 11'e geriledi. Geçen yıl 15-19 yaş grubundaki her bin kadın başına 11 doğum düştü.
AB üyesi 27 ülke arasında 2022 yılında en yüksek adölesan doğurganlık hızının olduğu ülke binde 37 ile Bulgaristan, en düşük adölesan doğurganlık hızının olduğu ülke ise binde 1 ile Danimarka olarak kayıtlara geçti. Türkiye ise adölesan doğurganlık hızı açısından binde 12 ile AB üyesi 7 ülkeyle beraber AB ortalamasının üzerinde yer aldı.
Doğumlarını 2001 yılında gerçekleştiren annelerin ortalama yaşı 26,7 iken, 2023 yılında bu yaş 29,2'ye yükseldi. Geçen yıl ilk doğumunu yapan annelerin ortalama yaşı ise 27 olarak belirlendi.
İlk doğumdaki ortalama anne yaşı illere göre incelendiğinde, 2023 yılında ilk doğumda ortalama anne yaşının en yüksek olduğu iller Artvin ve Tunceli oldu ve her iki ilde de bu yaş ortalaması 29 olarak kaydedildi. İstanbul ise 28,6 yaş ortalamasıyla bu sıralamada üçüncü oldu, onu Trabzon ve Rize takip etti, her iki ilde de ortalama anne yaşı sırasıyla 28,4 ve 28,4 olarak belirlendi.
En Düşük iller Muş ve Ağrı oldu
İlk doğumdaki ortalama anne yaşının en düşük olduğu iller ise Muş ve Ağrı oldu ve her iki ilde de bu yaş ortalaması 24,2 olarak saptandı. Şanlıurfa 24,4 yaş ortalamasıyla bu sıralamada üçüncü oldu, onu ise 24,8 yaş ortalamasıyla Gaziantep takip etti.
Doğumların 2023 yılında yüzde 3,3'ü çoğul doğum olurken, bunların yüzde 95,6'sı ikiz, yüzde 4,2'si üçüz ve yüzde 0,2'si dördüz ve daha fazla bebek olarak gerçekleşti.
Sırasına göre doğumlar incelendiğinde, 2023 yılında doğumların yüzde 40,6'sının ilk, yüzde 30,4'ünün ikinci, yüzde 16,5'inin üçüncü, yüzde 11,9'unun ise dördüncü ve daha fazla doğum olduğu görüldü.
