Yapılan düzenlemeye göre, hekim veya diş hekimleri, sağlık hizmetlerinde tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerini gerçekleştirirken belirlenen kurallara uymak zorundadırlar. Eğer bu faaliyetlerde yönetmelik hükümlerine aykırı bir davranış tespit edilirse, ilgili sağlık meslek mensuplarına idari para cezası uygulanacak.
Ayrıca, sağlık meslek mensupları radyo ve televizyon kanallarındaki programlara katılmadan önce "taahhütname" imzalayacaklar. Bu taahhütname, katılacakları programda tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerini yönetmelik hükümlerine uygun bir şekilde gerçekleştireceklerini taahhüt etmelerini kapsıyor.
Yönetmelikle, sağlık hizmetlerinde tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerine ilişkin temel ilke ve ölçütler belirlendi, bu faaliyetlerin denetlenmesi ve uygulanacak yaptırımlara ilişkin usul ve esaslar düzenlendi.
Yönetmeliğe göre, sağlık hizmet sunumunda örtülü veya açık reklam yapılması ve yaptırılması yasak olacak.
Tanıtım ve bilgilendirmelerde, genel ahlaka, tıbbi deontoloji ve meslek etiği kurallarına uyulması zorunlu olacak. Sağlık hizmet sunumuyla ilgili bilgilendirmeler, sadece konusunda hukuken yetkili sağlık meslek mensupları tarafından yapılacak.
Kişiler bilgi ve rızaları olmaksızın tanıtım amaçlı aranamayacak
Tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerinde, genel ahlaka, tıbbi deontoloji ve meslek etiği kurallarına uyulması artık zorunlu hale getirildi. Sağlık hizmetlerine ilişkin bilgilendirmeler, yalnızca konusunda hukuken yetkili sağlık meslek mensupları tarafından gerçekleştirilecek. Halkı yanıltacak, yanlış yönlendirecek, kişi ve toplum sağlığını tehlikeye düşürecek, haksız rekabet ortamı yaratan tanıtım ve bilgilendirme faaliyetleri ise kesinlikle yapılamayacak.
Ayrıca, sağlık tesislerinin hasta tedavi ettiği uzmanlık dallarından başka hastaları kabul ettiği izlenimi uyandıracak şekilde halkı yanıltacak ifadeler de kullanılamayacak. Sağlık meslek mensupları tarafından yapılsa dahi, bilimsel ve klinik olarak kanıtlanmamış, tıbbi metot olarak kabul edilmemiş veya Bakanlıkça düzenlenmemiş tıbbi ve tedavi yöntemleri hakkında açıklamalara yer verilmeyecek. Bu tür yöntemlerle hastalıkların tedavi edildiği veya tedaviye yardımcı olunduğuna dair ifadeler kesinlikle kullanılamayacak.
Ameliyathanede hasta görüntüsü paylaşılamayacak.
Sağlık alanında yapılan tanıtım ve bilgilendirmeler, artık hastaları doğrudan veya dolaylı şekilde bir sağlık meslek mensubuna veya kuruluşa yönlendirecek içerikler içermeyecek. Bilimsel terimler, araştırma sonuçları veya bilimsel yayınlardan alıntılar ve istatistiksel veriler, gerçekleri çarpıtacak veya yanıltıcı biçimde sunulamayacak. Sağlık hizmetine konu olan mal veya hizmetin diğerlerinden üstün olduğu izlenimi uyandıracak şekilde insanların güvenini kötüye kullanan ve bilgi eksikliğini istismar eden tanıtım ve bilgilendirme faaliyetleri de yapılamayacak.
KİŞİLER RIZALARI OLMADAN ARANAMAYACAK
Kişilerin rızası olmaksızın kişisel telefonları aranamayacak ve mektup, kısa mesaj, elektronik posta ve sosyal paylaşım araçlarıyla reklam ve tanıtım içerikli mesaj göndermek yasak olacak. Sağlık hizmetleri özendirme, çekiliş, hediye ve benzeri pazarlama amaçlı sunulamayacak ve bu tür amaca yönelik reklam, tanıtım ve bilgilendirme faaliyetleri yapılamayacak.
SOSYAL MEDYA PAYLAŞIMLARI YÖNETMELİĞE UYGUN OLACAK
Sosyal paylaşım ve internet sitelerinde yapılan tanıtım ve bilgilendirmelerde, yönetmelikte belirtilen ilkelere uyulması zorunlu olacak. Bu ilkelere aykırı olarak tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerinde bulunanlar ve paylaşanlar da aynı derecede sorumlu olacaklar.
HER TÜRLÜ REKLAM YASAKLANACAK
Sağlık alanında, organ ve doku alınması ve verilmesine yönelik her türlü reklam, tanıtım ve benzeri etkinlikler artık yasaklanacak. Sağlık meslek mensupları ve tesislerinin sundukları sağlık hizmetleriyle ilgili yapacakları tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerinde, tedavinin etkilerini kıyaslayıcı ve talep oluşturan nitelikte öncesi ve/veya sonrası görsellerin kullanımı yasak olacak.
Paylaşılacak görsel içeriklerde, genel ahlaka aykırı, kamu sağlığına tehdit oluşturan, kişi hak ve hürriyetlerini zedeleyen, hastanın özel ya da sosyal yaşamını istismar edici, toplumu endişeye sevk edici veya yanıltıcı olabilecek görüntü ve ifadelere yer verilemeyecek.
HASTALAR, İÇERİĞİ ÖNCEDEN GÖRME HAKKINA SAHİP OLACAK
Hastalar, paylaşılacak görsel içeriği önceden görme hakkına sahip olacak. Görsel paylaşım izni, hastanın kendisi ya da varsa küçük veya mahcur ise veli veya vasisinin isteği üzerine herhangi bir usul ve şarta bağlanmaksızın her zaman geri çekilebilecek. Hastanın geri çekme talebi, sağlık tesisi veya ilgili sağlık meslek mensubu tarafından derhal işleme alınacak ve sonuçlandırılacak.
Hasta haklarının korunması ve sağlık hizmetlerinin etik değerlere uygun şekilde tanıtılması amacıyla yeni düzenlemeler yapıldı. Artık görsel içeriklerinin kullanılabilmesi için hastadan alınan izin karşılığında herhangi bir ödeme ya da indirim yapılmayacak ve hediye verilmeyecek.
VİDEO VE FOTOĞRAFLAR GERÇEĞE UYGUN OLACAK
Sağlık hizmetlerinin tanıtım ve bilgilendirmelerinde kullanılacak video ve fotoğrafların gerçeğe uygun olması, yanıltıcı makyaj olmadan doğal bir şekilde görüntülenmesi zorunlu hale getirildi. Görsel içeriklerde herhangi bir teknolojik değişiklik veya düzeltme yapılmayacak ve işlem tarihi ile görselin görüntülendiği tarih belirtilmesi şart koşulacak.
Başka mecralarda yapılmış olsa dahi görsel içeriklerle ilişkilendirilen hasta yorumları veya teşekkür ilanı anlamına gelecek ifadeler artık paylaşılmayacak. Görsel içeriklerin yoruma kapatılması da zorunlu hale getirildi.
Ameliyat veya tıbbi girişim esnasında ve ameliyathanede hasta görüntüleri artık paylaşılamayacak. Aynı şekilde, görsel içerikler sponsorlu olarak veya ücret karşılığında yayınlatılmayacak ve ticari amaçla kullanılmayacak.
Tanıtım ve bilgilendirme faaliyetleri düzenli olarak taranacak
Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü ve İl Sağlık Müdürlükleri, tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerini düzenli olarak basın ve yayın organları ile internet sitelerini tarayarak denetleyecek. Radyo ve televizyon kanallarından yapılan tanıtım ve bilgilendirme programlarına katılan sağlık meslek mensupları, program öncesinde "bilgilendirmelerimde kendi uzmanlık/mesleki alanım sınırları içinde kalacağıma" ifadesini içeren bir taahhütname imzalayacak.
Bu taahhütname, yayın kuruluşunda muhafaza edilecek ve bir nüshası da Bakanlığa gönderilecek. Böylece, sağlık hizmetlerinin tanıtım ve bilgilendirmeleri daha kontrollü bir şekilde gerçekleştirilecek ve kamuoyuna doğru ve etik bilgiler sunulması sağlanacak. Yapılacak denetimlerle sağlık meslek mensuplarının taahhütlere uyup uymadığı da takip edilecek ve gerektiğinde cezai yaptırımlar uygulanacak.
Yönetmelik hükümlerine aykırı olarak tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerinin yapıldığı tespit edilen sağlık tesisi iki kez uyarılacak. Bir yıl içerisinde üçüncü kez yönetmelik hükümlerine aykırı tanıtım ve bilgilendirme faaliyetleri yapıldığının tespit edilmesi halinde 3 gün süreyle ilgili tıp veya uzmanlık dalındaki birimin faaliyeti durdurulacak.
Yönetmelik hükümlerine aykırı olarak tanıtım ve bilgilendirme yapıldığı tespit edilen uluslararası sağlık turizmi sağlık tesisi veya uluslararası sağlık turizmi aracı kuruluşu uyarılacak. Bir yıl içerisinde ikinci kez tespit edilmesi halinde bir ay, üçüncü kez tespit edilmesi halinde 3 ay süreyle kuruluşun ve tesisin sağlık turizmi faaliyeti durdurulacak.
Organ teminine yönelik ilan verilemeyecek
Organ nakillerinin uygulandığı tıbbi tedavi merkezlerinde yönetmelik hükümlerine aykırı olarak tanıtım ve bilgilendirme yapıldığının tespit edilmesi halinde, ilk tespitinde organ nakillerinin uygulandığı tıbbi tedavi merkezlerinin kadavra organ dağıtımı 3 ay süreyle durdurulacak. İkinci tespitte ise nakil türüne göre 3 ay süreyle faaliyet izni iptal edilecek.
Organ veya doku teminine yönelik olarak ilan veya reklam veren veya yayınlayan kişiler hakkında suç duyurusunda bulunulacak.
Radyo ve televizyon kanallarında yapılan sağlık hizmetleri tanıtım ve bilgilendirme faaliyetleri, belirlenen ilke ve esaslara uygunluk açısından Sağlıkta Tanıtım ve Bilgilendirme Faaliyetlerini İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu tarafından denetlenecek. Komisyon, ilgili sağlık alanında uzman akademisyenlerden oluşturulacak ve yapılan açıklama ve konuşmaları raporlayacak.
Raporlarda, toplum ve kişi sağlığına zarar verebilecek yanıltıcı veya yanlış bilgilendirmeler tespit edilirse, ilgili mevzuat kapsamında gerekli idari yaptırımlar uygulanacak. Bu yaptırımlar, idari para cezaları şeklinde olacak ve tebliğinden itibaren bir ay içinde ödenmesi gerekecek.
Hekim veya diş hekimleri tarafından tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerine uymayan durumlar tespit edildiğinde, yine idari para cezası uygulaması yapılacak ve ilgili meslek kuruluşuna bildirimlerde bulunulacak.
İlgili mevzuata ve Bakanlık düzenlemelerine aykırı olarak yetkisiz, izinsiz veya ruhsatsız sağlık hizmeti sunumuna konu olan kişi, kurum ve kuruluşlar tarafından tanıtım ve bilgilendirme faaliyetleri yapıldığının tespiti halinde, yetkisiz sağlık hizmeti sunulan yerlerin faaliyeti durdurulacak ve ilgililer hakkında Cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunulacak.
İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik çerçevesinde, serbest olarak çalışan hekim ve diş hekimi dışındaki sağlık meslek mensupları ile diğer sağlık hizmetlerinde çalışan meslek mensupları, mesleki yetki alanlarına uygun şekilde tanıtım ve bilgilendirme yapabilecekler. Ancak, bu kişiler tarafından sağlık beyanı içeren tıbbi tedavi ve tanı amaçlı faaliyetler yürütülmesi ya da yönetmelik hükümlerine aykırı tanıtım ve bilgilendirme yapılmış olması durumunda, bu faaliyetler yetkisiz sağlık hizmeti sunumu olarak değerlendirilecek ve ilgililer hakkında Cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunulacak.
Sosyal paylaşım ve internet siteleri üzerinden yapılan sağlıkla ilgili tanıtım ve bilgilendirmelerde, insan sağlığını tehlikeye düşüren, tanı ve tedavi sürecini olumsuz yönde etkileyen veya bu süreci engelleyici nitelikte suç unsurları tespit edilirse, İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun kapsamında ilgili içeriklerin erişime engellenmesi için suç duyurusunda bulunulacak.
Yönetmelik hükümlerine aykırı olarak tanıtım ve bilgilendirme yaptığı tespit edilen sağlık meslek mensupları ve diğer gerçek kişiler, kamu görevlisi olmaları durumunda, ilgili mevzuat hükümleri uyarınca haklarında işlem yapılacak.
