Kamu kurumlarında iş kanununa dayalı olarak 657 sayılı DMK’nın 4/D maddesine göre istihdam edilen personel, 5620 sayılı kanunun 3’üncü maddesi kapsamında geçici işçi statüsünde istihdam edilmektedir.
İş mevzuatı, kamu ve özel sektör ayrımı yapmaksızın uygulanan ve tüm işçileri kapsayan bir mevzuat olarak karşımıza çıkıyor.
Çalışma hayatını düzenleyen en temel kanun olan 4857 sayılı iş kanunu, 4854 sayılı Deniz iş kanunu ve 5953 sayılı basın mesleğinde çalışanlarla ilgili kanunlar işçilerin çalışma koşullarını düzenlemektedir.
İş Kanunu'nda işçiler için asgari çalıştırma yaşı belirlenirken, azami yaş sınırı hakkında herhangi bir hükme yer verilmemiştir. Benzer şekilde, 854 sayılı Kanun ve 5953 sayılı Kanun'da da üst yaş sınırına ilişkin düzenleme bulunmamaktadır.
Kamu Kurum ve Kuruluşlarına İşçi Alınmasında Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik'te işçi olarak alınacak kişiler için 18 yaşını tamamlama koşulu getirilmiş, ancak üst yaş sınırı belirlenmemiştir.
2017 yılında yürürlüğe giren 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye eklenen geçici 23. maddeyle, taşeron işçilerin kamuda sürekli işçi kadrolarına geçirilmesi sağlanmış ve bu kapsamda yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazananlar için iş akitlerinin sona ereceği tarihte azami yaş haddi belirlenmiştir. Ancak, bu yaş sınırı 2023 yılında kaldırılmıştır.
Hizmet akdi veya toplu iş sözleşmesinde belirli bir yaşa ulaşma veya emekliliğe hak kazanma durumunda iş akdinin sona ereceğine dair bir hüküm bulunmamaktadır. Bu durumda, hizmet akdi belirli süreli bir akde dönüşebilir ve işçi pek çok haktan mahrum kalabilir. Yargıtay'ın bu konuda farklı kararları bulunmaktadır.
Genel olarak, ilgili mevzuatta kamu idarelerinde belirsiz süreli iş akdiyle istihdam edilen işçiler için azami çalışabilecekleri yaşa ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır. Ancak, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu'nda yaşa dayalı ayrımcılığın yapılamayacağı belirtilmiş ve işe alım sürecinde yaş sınırlarının belirlenmesi ve uygulanmasının belirli koşullara tabi olduğu vurgulanmıştır.
Kamu işçileri için çalışma yaşı üst sınırının belirlenmemesi, iş mevzuatının kamu veya özel ayrımı olmaksızın tüm işçiler için ortak olarak uygulanmasından kaynaklanmaktadır. Memurlar veya diğer kamu görevlileri için iş güvencesi hakkı bulunmaktadır ve bu kişilerin görevine kanunlar tarafından yazılan durumlar dışında son verilememektedir. Bir göreve son verme işlemi idari yargıda iptal edildiğinde, kamu görevlisi otuz gün içinde göreve iade edilmek zorundadır. Bu durumda, açıkta geçen sürelere ilişkin özlük hakları da ödenmektedir.
Ancak, işçiler için durum farklıdır. Kamu veya özel sektör fark etmeksizin işveren, haklı nedenle veya bir sebep göstermeksizin yasal haklarını ödeyerek işçinin iş akdini feshedebilir. İşçinin işe iade davasını kazanması halinde ise ilave tazminat ödenerek işçi işe başlatılmamaktadır. Bu durumda, işçilerin iş güvencesi memurların ve diğer kamu görevlilerinin iş güvencesinden farklılık göstermektedir.
