Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Anayasa Mahkemesi kararı sonrasında sendikaların görev hakkının iade edilmiş olduğu yönünde yorumlar geldi.
Yaklaşık 700.000 kamu işçisini yakından ilgilendiren Anayasa Mahkemesi kararı Resmi Gazete’de yayımlandı.
Kamu işçilerinin toplu sözleşme zam pazarlıkların da elini güçlendiren karar Anayasa Mahkemesi’nde geldi.
Anayasa Mahkemesi, hükümet ile işçi konfederasyonları arasında imzalanan kamu çerçeve protokolünün bağlayıcı niteliğini iptal etti. Mahkeme, kamu işçilerinin mali ve sosyal haklarını belirleyen bu tür çerçeve anlaşma protokollerinin bağlayıcı olamayacağına hükmetti.
Kamu Çerçeve Protokolü İptal Edildi!
Karar 17/4/2024 tarihli Resmi Gazete'de yayımlandı.
Bilindiği gibi Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair 7079 Sayılı Kanun ile 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanuna eklenen ek 2. madde işçi konfederasyonlarına hükümet ile toplu iş söyleşmesi çerçeve anlaşma protokolüne imzalama imkanı veriliyordu. Ek 2. maddeye göre protokol hükümleri madde kapsamındaki idareler ile taraf konfederasyona üye olan sendikalar için bağlayıcı idi.
Böylece konfederasyonlar sendikalara rağmen bağlayıcı protokoller imzalayabiliyor, üye sendikalar bunlarla bağlı oluyor ve konfederasyonların imzaladığı “çerçeve anlaşma protokolü” ile toplu iş sözleşmesi ve grev hakkı fiilen ortadan kaldırılmış oluyordu.
Protokol sırasında konfederasyonlara greve başvurma hakkı vermeyen kanun hükmü protokolün üye sendikalar için bağlayıcı olduğunu kuralını getirerek üye sendikaların uyuşmazlık yoluna gitmesini ve greve başvurmasını engelliyordu.
Bu hükme dayanarak Hükümet ile Türk-İş ve Hak-İş arasında toplu iş sözleşmesi çerçeve anlaşma protokolleri imzalanmıştı.
AYM, Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’na eklenen ek 2. maddenin (1) numaralı fıkrasının ikinci cümlesinin Anayasa’ya aykırı olduğuna ve İPTALİNE OYBİRLİĞİYLE ile karar verdi.
Bağlayıcı nitelikte olup da tühise üye olmayan işyerlerinde yada belediyelerde sorunlar olabiliyordu halen belediyeler de bu sorun da devam etmektedir diyebiliriz.
KÇP , Kamu kurum ve kuruluşları için bağlayıcı niteliği aslında maddi ve sosyal haklara ilişkindir , idari maddelerde işyerine özgü maddeler olabilmektedir.
Tühis işveren sendikası KÇP sonrasında işyerlerinde toplu iş sözleşmesi imzalamaktadır ve özellikle ücret maddesinde her hangi bir farklı yazımda olmadığını söyleyebiliriz.
Aslında eskiden de yani KÇP bağlayıcı olmadan öncede genelde tühis üyesi işyerleri ile tühis üyesi işçi sendikaları KÇP de belirlenen ücretler üzerinden anlaşmaya varıyordu.
Anayasa mahkemesi kararı özellikle sendikal hakların sınırlandırılmaması adına bu Karara imza atmıştır.
Önceden olduğu gibi KÇP, Kamu kurum ve kuruluşlarında yol gösterici niteliktedir.
Konfederasyon yerine sendikalar yapsın
Sözcü gazetesinde yayımlanan habere göre, yaklaşık 700 bin kamu işçisinin ücretlerini ve sosyal haklarını belirleyen sürecin artık konfederasyonlar ile hükümet arasındaki protokoller yerine, idare ve sendikalar arasındaki toplu iş sözleşmesi ile yürütülmesine karar verildi.
Madde, Anayasaya Aykırı bulundu
CHP'li milletvekillerinin başvurusu üzerine yapılan inceleme sonucunda, 6356 sayılı yasaya eklenen ek 2. maddenin anayasaya aykırı olduğu belirlendi. Kararda, bu protokollerin bağlayıcılığının sendikaların grev hakkını engelleyici nitelikte olduğu ve dolaylı olarak uyuşmazlıkların çözümünü zorlaştırdığı ifade edildi. Bu nedenle, söz konusu düzenlemenin sendika haklarını sınırladığı vurgulandı.
Artık Çerçeve protokolü bağlayıcı değil
Çalışma ekonomisi profesörü Aziz Çelik ise AYM kararı hakkında sosyal medya hesabından değerlendirmelerde bulundu. Çelik'e göre, çerçeve anlaşma protokolü artık bağlayıcı değil, yol gösterici nitelikte olacak. Üye sendikaların isteğine bağlı olarak bu protokolü esas alabilecekleri belirtildi. Kararın, konfederasyonların üye sendikaların grev hakkını askıya alma pratiğine son vererek sendikaların grev hakkını iade ettiği ifade edildi. Bu iptal kararıyla halihazırda yürürlükte olan toplu iş sözleşmesi çerçeve protokolünün hukuken dayanaksız kaldığı belirtildi.
