Sayıştay, özel müdürlüğü kadrosunda 2 gün görev yapan bir kişinin daha sonra memurluk kadrosuna atanmasını tenkit etti. Adana Büyükşehir Belediyesi'nin 2018 yılı denetim raporunda yer alan bulguda özel kalem müdürlüğü kadrosundan memurluğa atama yapılmasının sınava katılan kişiler aleyhine bir uygulama olduğu belirtildi.
Raporda; bu uygulamanın devam etmemesi için bundan sonraki dönemlerde yapılacak denetimlerde gerekli izlemenin yapılacağı da belirtildi.
Bulgu maddesi aşağıda yer almaktadır.
Özel Kalem Müdürlüğü Kadrosuna Yapılan Atamanın Amaca Uygun Olmaması
Adana Büyükşehir Belediyesince Özel Kalem Müdürlüğüne atama yapılmasına rağmen bu kişinin Özel Kalem Müdürlüğü yapmadığı, söz konusu atamanın istisnai durumdan yararlanılarak memuriyete sınavsız şekilde atama amacıyla gerçekleştirildiği görülmüştür.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “İstisnai Memurluklar” başlıklı 59’uncu maddesinde Özel Kalem Müdürlükleri kadroları istisnai memurluklar arasında yer almaktadır.
Aynı Kanunun “İstisnai Memurluklara Atanmada Aranacak Şartlar” başlıklı 60’ıncı maddesinde:“ İstisnai Devlet memurluklarına 48 inci maddede yazılı genel şartları taşıyan kimselerden atanmalar yapılabilir.” hükmü yer almaktadır.
İstisnai memuriyet kadrosundan birisi olan özel kalem müdürlüğü kadrosu hususunda; İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün 03.06.2009 tarih ve 14626 sayılı Özel Kalem Müdürü konulu genelgesinde, belediye ve bağlı kuruluşlarında özel kalem müdürlüğü kadrolarına yapılacak açıktan ve naklen atamaların, Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelik hükümlerine uygun olarak yapılmasını sağlamak üzere, usul ve esaslar belirlenmiştir. Bu genelgede; Özel kalem müdürlüğüne atanacakların öncelikle belediyede çalışan memurlar ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan memurlar arasından seçilmesi esas olduğu, özel kalem müdürlüğüne yapılacak açıktan atama ise İçişleri Bakanlığının izni ile yapılacağı belirtilmiştir. Ayrıca 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 59’uncu maddesi kapsamında tanınan atama yetkisi, sınırsız bir yetki olmayıp, bu yetkinin memuriyete sınavsız girişin bir yöntemi gibi kullanımına hukuken imkan bulunmadığının, bu sebeple özel kalem müdürlüğü kadrolarına atanacakların seçiminde, belediye başkanlarının bir seçim dönemi boyunca çalışabilecekleri ehliyet ve liyakat sahibi kişileri seçmelerinin esas olduğunun altı önemle çizilmiştir.
Sayıştay Genel Kurulunun 04.04.2005 tarih 5119/1 numaralı kararında; istisnai memuriyete açıktan atanıldıktan sonra, diğer memur kadrolarına atanılma hususuna ilişkin 657 sayılı Kanun’da açık bir düzenlemenin olmadığı, ancak açıktan istisnai memuriyete atanan kişinin naklen diğer memur kadrolarına atanabilecekleri kabul edilse bile, bu konuda açılmış sınavlara girmiş ve başarılı olmuş kişilerin atamayı bekledikleri bir durumda, bu sınavlara girmediği halde bazı kişilerin istisnai memurluklar kullanılarak diğer memurluk kadrolarına atanmaları, devlet memurluğu alımı için duyurulan sınava katılarak başarılı olmuş ve atamayı bekleyen kişiler aleyhine haksız bir durum yarattığı, ayrıca, sınavlarda başarılı olarak atanmayı bekleyenler varken, istisnai memurluk kadrolarının sınavsız devlet memurluğu teminine yönelik uygulamaya dönüştürülmesi, bu memuriyete atanmada tanınan kolaylığın istismarı anlamına da geldiği belirtilmiştir. Bu durumun Anayasanın kişilerin kanun önünde eşitlik ve kamu hizmetine girmede eşitlik ilkelerini ihlal edici nitelikte olduğunun altı çizilmiştir. Sonuç olarak şu karar verilmiştir; “...Sadece hizmetin gereği olarak kullanılması gereken istisnai memurluk kadrolarının, devlet memurluğuna girmede esas olan sınav sistemini aşmaya yönelik olarak diğer memur kadrolarına naklen atanma amacıyla kullanılması, Anayasa ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile getirilmiş bulunan kanun önünde eşitlik ile liyakat ilkesinin ihlali anlamına geldiğinden, bu yolla devlet memurluğu kadrolarının liyakat esasına uymayan ve bu kadroların gerektirdiği niteliklere sahip bulunmayan kişilerin atanmasına imkân sağlayabileceğinden, 657 sayılı Kanunun anılan 59 uncu maddesi hükümleri uyarınca açıktan istisnai memurluk kadrolarına atananların bir müddet sonra devlet memurluğuna alınma için açılmış bulunan sınavlara katılmadan ve dolayısıyla bu sınavlarda başarılı olmadan diğer memurluk kadrolarına atanmaları hususu, uygulama ve sonuçları bakımından Hazine menfaatlerini zarara uğratıcı nitelikte bulunduğunun TBMM’ye sunulmasına.”
Yukarıda yer verilen İçişleri Bakanlığı Genelgesi ve Sayıştay Genel Kurulu Kararından anlaşılacağı üzere; belediye özel kalem müdürlüğüne atama yetkisinin sınırsız bir yetki olmadığı, bu kadroya yapılacak atamaların bir takım esas ve usullerinin olduğu ayrıca bu kadronun memuriyete sınavsız atama yolu olarak kullanılamayacağı belirtilmiştir. Belediye özel kalem müdürlüğüne atanacakların öncelikle belediyede çalışan memurlar ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan memurlar arasından seçilmesi esas olduğu yine Belediye Özel Kalem Müdürlüğü kadrosuna atanan özel kalem müdürünün bir seçim dönemi boyunca görev yapması amacıyla atanacağının esas olduğu belirtilmiştir.
Hal böyleyken, lise mezunu bir kişi Belediyenin Özel Kalem Müdürlüğü kadrosuna 29.05.2018 tarihinde ataması yapılmış 2 gün sonra 31.05.2018 tarihinde bu görevden memuriyet kadrosuna geçirilmiştir. Yapılan bu işlem yukarıda yer verilen Sayıştay Genel Kurulu Kararında belirtilen; istisnai memurluk kadrolarının sınavsız devlet memurluğu teminine yönelik uygulamaya dönüştürülmesi, bu memuriyete atanmada tanınan kolaylığın istismarı anlamına da geldiği duruma uygun düşmektedir. Dolayısıyla Özel Kalem Müdürlerinin belediye başkanının görevi süresince çalışabilecekleri ehliyet ve liyakat sahibi kişiler arasından seçilmeleri gerekmektedir.
Kamu idaresi cevabında; "Özel Kalem Müdürlüğü kadrosuna yapılan atamalar yukarıdaki kanun maddeleri dikkate alınarak ve ilgili Bakanlıktan alınan onay neticesinde yapılmakta olup, Özel Kalem Müdürlüğüne yapılacak atamalara ilişkin ilgili kanun, yönetmelik ve Bulgu’da belirtilen hususlar dikkate alınarak işlem tesis edilecektir.” Denilmektedir.
Sonuç olarak kamu İdaresi cevabında bulgumuzda yer alan tespite iştirak edilmekte ve bundan sonraki uygulamaların mevzuat çerçevesinde yapılacağı belirtilmektedir Bu itibarla, bulgu konusu tespitin Özel Kalem Müdürlüğüne yapılan atamalar için devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.
