Kınama cezası nedir?
“Memura, görevinde ve davranışlarında kusurlu olduğunun yazı ile bildirilmesi” anlamına gelen kınama cezasını gerektiren bir fiil veya hali işleyenler hakkında kınama cezası verilirken, verilen bu ceza;
-bazen kınama cezası şeklinde uygulanmaktadır.
-geçmiş hizmetleri sırasındaki çalışmaları ve ödül veya başarı belgesi alma durumuna göre bazen bir derece hafif olan uyarma cezası şeklinde uygulanmaktadır.
-bazen tekerrür nedeniyle bir derece ağır olan aylıktan kesme cezası şeklinde uygulanmaktadır.
Öte yandan, memurlar hakkında kınama cezası verilmesini gerektiren fiil ve haller 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda tek tek sayılmış olmakla birlikte, memurlar hakkında; uyarma cezasının tekerrürü ve aylıktan kesme cezasının bir alt ceza şeklinde uygulanması nedeniyle de kınama cezası uygulanabilmektedir. Bu yazımızda, alt ve üst cezaların kınama cezası şeklinde uygulanmasına neden olan fiil ve hallere değinilmeyecek olup, doğrudan kınama cezası verilmesini gerektiren fiil ve haller ile bunların etkilerine değinilecektir.
Hangi fiil ve haller kınama cezasını gerektiriyor?
Memur;
-Verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmasında, görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasların yerine getirilmesinde, görevle ilgili resmi belge, araç ve gereçlerin korunması, kullanılması ve bakımında kusurlu davranırsa,
-Eşinin, reşit olmayan veya mahcur olan çocuklarının kazanç getiren sürekli faaliyetlerini belirlenen sürede kurumuna bildirmezse,
-Görev sırasında amire hal ve hareketi ile saygısız davranırsa,
-Hizmet dışında Devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunursa,
-Devlete ait resmi araç, gereç ve benzeri eşyayı özel işlerinde kullanırsa,
-Devlete ait resmi belge, araç, gereç ve benzeri eşyayı kaybederse,
-İş arkadaşlarına, maiyetindeki personele ve iş sahiplerine kötü muamelede bulunursa,
-İş arkadaşlarına ve iş sahiplerine söz veya hareketle sataşırsa,
-Görev mahallinde genel ahlak ve edep dışı davranışlarda bulunursa ve bu tür yazı yazarsa, işaret, resim ve benzeri şekiller çizer ve yaparsa,
-Verilen emirlere itiraz ederse,
-Borçlarını kasten ödemeyerek hakkında yasal yollara başvurulmasına neden olursa,
-Kurumların huzur, sükûn ve çalışma düzenini bozarsa,
-Yetkili olmadığı halde basına, haber ajanslarına veya radyo ve televizyon kurumlarına bilgi veya demeç verirse
hakkında kınama cezası verilir.
Kınama cezasının memura olumsuz etkileri
Kınama cezası almak memur için bazı olumsuz etkiler doğurabilmektedir. Bu yazımızda söz konusu olumsuz etkilerden sadece ikisine değinilecektir.
*Memurun ilave kademe almasına etkisi: 657 sayılı Kanun, son 8 yıl içinde herhangi bir disiplin cezası almayan memura, aylık derecesinin yükseltilmesinde dikkate alınmak üzere 1 kademe ilerlemesi verilmesine hükmetmiş olduğundan, kınama cezası alan (2011 yılı ve sonrasında) memur emsali personelin ulaşacağı derece/kademeye 8 yıl daha geç ulaşmış olacaktır.
**Memurun üst dereceye yükselmesine etkisi: 657 sayılı Kanun, eğitim durumu itibariyle yükselebileceği en üst derecenin 4 üncü kademesinden aylık almaya hak kazanan memurlardan, son 8 yıl içerisinde disiplin cezası almamış olanların bir üst dereceye yükselmesine hükmetmiş olduğundan, kınama cezası alan (2011 yılı ve sonrasında) memurun eğitim durumu itibariyle yükselebileceği en üst derecenin üstündeki dereceye yükselmesi emsali personele göre daha geç olacaktır.
Memurunyeri
