Bakanlıktan emekli olmuş olan bir hemşirenin tekrar göreve dönüp dönemeyeceği, ya da emeklilik tarihinden itibaren bir yıl içerisinde dönüş yapıp yapamayacağına dair merak edilenleri yanıtlayacağız.

2005 yılına kadar işçi ya da memur statüsündeki çalışanlar emekli olduktan sonra tekrar kamu görevine açıktan atamaları yapılabiliyordu.

2005 yılında çıkarılan 5335 sayılı Kanun sonrasında bu şekilde yapılan atamalara kısıtlama getirildi.

5335 sayılı kanun da yer alan emekli de olsa şartsız olarak tekrar göreve başlanabilecek olan görevlerle ilgili 1. fıkrasında şu hüküm yer alır:

"Cumhurbaşkanı tarafından atanan veya görevlendirilenler, Türkiye Büyük Millet Meclisince yapılan seçimler sonucunda görev verilenler ile yükseköğretim kurumlarının öğretim üyeliklerine ve Sağlık Bakanlığının tabip ve uzman tabip kadrolarına yapılacak atamalar hariç olmak üzere, herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı alanlar, genel bütçeye dahil dairelerin, katma bütçeli idarelerin, döner sermayelerin, kefalet sandıklarının, sosyal güvenlik kurumlarının ve bütçeden yardım alan kuruluşların kadrolarına açıktan atanamazlar. Diğer kanunların bu fıkraya aykırı hükümleri uygulanmaz."

Aynı kanunun emekli ya da yaşlılık aylıkları kesilerek görev yapabilecek olan hallerle ilgili 2. fıkrasındaki hüküm de şu şekilde:

"Herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı alanlar bu aylıkları kesilmeksizin; genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, döner sermayeler, fonlar, belediyeler, il özel idareleri, belediyeler ve il özel idareleri tarafından kurulan birlik ve işletmeler, sosyal güvenlik kurumları, bütçeden yardım alan kuruluşlar ile özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşları, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları ile müessese ve işletmelerinde ve sermayesinin %50'sinden fazlası kamuya ait olan diğer ortaklıklarda herhangi bir kadro, pozisyon veya görevde çalıştırılamaz ve görev yapamazlar."

Emekli veya yaşlılık aylıkları kesilmeksizin görev yapılabilecek görevleri belirten 4'üncü fıkrası:

Bu maddenin ikinci ve üçüncü fıkra hükümleri;

  • a) Cumhurbaşkanlığına seçilenler,
  • b) Cumhurbaşkanı yardımcılığı veya bakanlığa atananlar,
  • c) Yasama Organı üyeliğine seçilenler,
  • d) Mahalli idareler seçimleri sonucuna göre görev alanlar,
  • e) Sadece toplantı veya huzur ücreti ya da hakkı ödenen görevleri yürütenler ile yönetim ve denetim kurulu üyeliği ücreti karşılığında görevlendirilenler,
  • f) Yaş haddini aşmamış olmaları kaydıyla her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ders ücreti karşılığı ders görevi verilenler (üniversitelerde ders ücreti karşılığı ders görevi verilenler hakkında yaş haddini aşmamış olmaları kaydı aranmaz.),
  • g) Vakıf üniversitelerinde görev alanlar,
  • h) Özel kanunlarında veya Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde emeklilik veya yaşlılık aylığı kesilmeksizin çalıştırılma veya görev yapma hakkı verilenlerden Cumhurbaşkanı tarafından atanan veya görevlendirilenler ve Türkiye Büyük Millet Meclisince yapılan seçimler sonucunda görev verilenler,
  • i) 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 60 ıncı maddesinin (a) fıkrası uyarınca Yasama Organı üyeliğinin bitiminden sonra öğretim üyesi olarak atanmış olanlar,
  • j) 27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun ek 36 ncı maddesi kapsamında istihdam edilen ihtiyat pilotlar ile Milli Savunma Bakanlığı ve bağlı birimlerinde personel ve askeri öğrenci temin faaliyetine yönelik hizmetlerin yürütülmesi için görevlendirilen emekli subay ve astsubaylar,
  • k) 18/3/1924 tarihli ve 442 sayılı Köy Kanununun 74 üncü maddesine göre görevlendirilen güvenlik korucuları,

hakkında uygulanmaz.

Ayrıca, 1 Ekim 2008 tarihinden önce memur olup da ister bu tarihten ister bu tarihten sonra memurluktan emekli olanların tekrar memurluğa atanma halinde emekli aylıklarının kesilmesi gerektiği yönünde 5434 sayılı Kanun Madde 99 hükmü de bulunur. Bu hüküm de şu şekildedir.

"Emekli, adi malullük, vazife malullüğü, dul veya yetim aylığı, son hizmet zammı alanlardan; hiçbir şarta bağlı olmaksızın emeklilik hakkı tanınan vazifelere tayin edilenlerin, aylıklarının tamamı, bu vazifelere tayinleri tarihini takibeden ay başından itibaren kesilir. ."

Buraya Kadar Anlatılanlardan Sonra Yapılan Değerlendirme Şu Şekilde Olmaktadır:

5335 sayılı kanunun 1. fıkrasının yorumunda:

Emekli veya yaşlılık aylığı alırken;

  1. Cumhurbaşkanı tarafından atanan ya da görevlendirilenlerin,
  2. Türkiye Büyük Millet Meclisince yapılan seçimler sonucunda görev verilenlerin,
  3. Yükseköğretim kurumlarının öğretim üyeliklerine atananların,
  4. Sağlık Bakanlığının Tabip ve Uzman Tabip kadrolarına ataması gerçekleştirilenlerin,

Daha öncesinde emekli olmuş olsalar dahi tekrar bu görevde bulunmaları için herhangi bir kısıtlama getirilmemiş, ancak bu görevler dışında emekli veya yaşlılık aylığı alanların genel bütçeye dahil dairelerin, katma bütçeli idarelerin, döner sermayelerin, kefalet sandıklarının, sosyal güvenlik kurumlarının ve bütçeden yardım alan kuruluşların kadrolarına açıktan atanma yönünde kısıtlama bulunmaktadır.

Diğer taraftan kadroya atanma şekli olarak, genellikle o kurumun mevcut kadrosunun doldurulması ve devlet memuru statüsünün kazanılması haliyle olmaktadır.

Emeklilerin memur olarak yeniden kadrolara atanmaları da genellikle ilgili kurumun ihtiyaç duyması, boş kadrosunun bulunması ve açıktan atama izninin olması durumunda mümkün olabilmektedir.

Sonuç değerlendirmesi olarak;

Emekliye ayrıldıktan sonra memur olarak atanmak için her ne kadar 657 sayılı DMK’nın 93. maddesi hükmüne göre hâlihazırda uygulamada bulunsa bile, yukarıda belirttiğimiz 5335 sayılı KHK uyarınca Tabip ve Uzman tabip kadroları sıralandığından, tekrar hemşire olarak memur kadrosuna atanılabilmenin mümkün gözükmediği söylenebilir.

Ancak, 5335 sayılı kanunun 30’uncu maddesinde yer alan;

"Cumhurbaşkanı tarafından atanan veya görevlendirilenler, Türkiye Büyük Millet Meclisince yapılan seçimler sonucunda görev verilenler ile yükseköğretim kurumlarının öğretim üyeliklerine ve Sağlık Bakanlığının tabip ve uzman tabip kadrolarına yapılacak atamalar hariç olmak üzere, herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı alanlar, genel bütçeye dahil dairelerin, katma bütçeli idarelerin, döner sermayelerin, kefalet sandıklarının, sosyal güvenlik kurumlarının ve bütçeden yardım alan kuruluşların kadrolarına açıktan atanamazlar. Diğer kanunların bu fıkraya aykırı hükümleri uygulanmaz."

hükmünün kapsamına bakılmalıdır.

Buna göre; mahalli idarelerin bu hükmün kapsamına girmeyeceği düşünüldüğünde, sadece mahalleyi idareleriyle sınırlı kalmak şartıyla bu kurumların memur kadrosuna atanabilmenin mümkün olabileceği değerlendiriliyor.

Bu halde atanma durumunda emekli aylıklarından da yine kesinti yapılması gerektiği belirtilmektedir.

Editör: Haber Merkezi