MEVZUAT HÜKÜMLERİ

Rahatsızlanan memurlara verilecek hastalık izinlerine ilişkin düzenlemelere 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun hastalık ve refakat izni başlıklı 105 inci maddesinde yer verilmiştir. Bu madde şu şekildedir:

"Memura, aylık ve özlük hakları korunarak, verilecek raporda gösterilecek lüzum üzerine, kanser, verem ve akıl hastalığı gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı halinde onsekiz aya kadar, diğer hastalık hallerinde ise oniki aya kadar izin verilir.

Memurun, hastalığı sebebiyle yataklı tedavi kurumunda yatarak gördüğü tedavi süreleri, hastalık iznine ait sürenin hesabında dikkate alınır.

Bu maddede yazılı azami süreler kadar izin verilen memurun, bu iznin sonunda işe başlayabilmesi için, iyileştiğine dair raporu (yurt dışındaki memurlar için mahalli usüle göre verilecek raporu) ibraz etmesi zorunludur. İzin süresinin sonunda, hastalığının devam ettiği resmi sağlık kurulu raporu ile tespit edilen memurun izni, birinci fıkrada belirtilen süreler kadar uzatılır, bu sürenin sonunda da iyileşemeyen memur hakkında emeklilik hükümleri uygulanır.

Bunlardan gerekli sağlık şartlarını yeniden kazandıkları resmi sağlık kurullarınca tespit edilen ve emeklilik hakkını elde etmemiş olanlar, yeniden memuriyete dönmek istemeleri halinde, niteliklerine uygun kadrolara öncelikle atanırlar.

Görevi sırasında veya görevinden dolayı bir kazaya veya saldırıya uğrayan veya bir meslek hastalığına tutulan memur, iyileşinceye kadar izinli sayılır.

Hastalık raporlarının hangi hallerde, hangi hekimler veya sağlık kurulları tarafından verileceği ve süreleri ile bu konuya ilişkin diğer hususlar, Sağlık, Maliye ve Dışişleri Bakanlıkları ile Sosyal Güvenlik Kurumunun görüşleri alınarak Devlet Personel Başkanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikle belirlenir.

Ayrıca, memurun bakmakla yükümlü olduğu veya memur refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya tedavisi uzun süren bir hastalığının bulunması hallerinde, bu hallerin sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartıyla, aylık ve özlük hakları korunarak, üç aya kadar izin verilir. Gerektiğinde bu süre bir katına kadar uzatılır." hükümleri yer almaktadır.

657 sayılı Kanunun 105 inci maddesinin 6 ncı fıkrası hükmü uyarınca, Devlet memurlarının hastalanmaları durumlarında verilecek raporların usule ve esaslarını düzenlemek üzere 22/8/2011 tarihli ve 2011/2226 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca "Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları ile Hastalık Ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik" 29/10/2011 tarihli ve 28099 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.

TEK HEKİM 10 GÜNE KADAR HASTALIK RAPORU DÜZENLEYEBİLİR

Yönetmeliğin 6. maddesinde bu konuya ilişkin olarak iki maddeye yer verilmiştir.

"(4) Memurlara tek hekim raporu ile bir defada en çok on gün rapor verilebilir. Raporda kontrol muayenesi öngörülmüş ise kontrol muayenesi sonrasında tek hekim tarafından en çok on gün daha rapor verilebilir.
(5) Kontrol muayenesi sonrası hastalığın devam etmesi sebebiyle verilecek hastalık raporlarının on günü aşması durumunda bu raporun sağlık kurulunca verilmesi zorunludur. Ancak o yerde sağlık kurulu bulunan SGK ile sözleşmeli bir sağlık hizmet sunucusu bulunmaması ve hastanın tıbbî sebeplerle sağlık kurulu bulunan SGK ile sözleşmeli sağlık hizmet sunucusuna nakline imkân bulunmaması hâlinde tek hekimler en çok on gün daha hastalık raporu düzenleyebilir. Raporda nakle engel olan tıbbî sebeplerin hekim tarafından belirtilmesi zorunludur. Bu şekilde tek hekim tarafından düzenlenen hastalık raporlarının geçerli sayılabilmesi için, bunların İl Sağlık Müdürlüğünün belirleyeceği sağlık kurullarınca onaylanması şarttır."

BİR TAKVİM YILINDA TEK TEKİMDEN EN FAZLA 40 GÜN RAPOR ALINABİLECEK 40 GÜNÜ AŞAN SÜRELER, RESMİ SAĞLIK KURULLARINCA ONAYLANACAKTIR

Yönetmeliğin 6. maddesinde bu konuya ilişkin olarak iki maddeye yer verilmiştir.

Bir Yılda Kaç Gün Rapor Alabilir?

(6) Memurlara bir takvim yılı içinde tek hekim tarafından verilecek raporların toplamı kırk günü geçemez. Bu süreyi geçen hastalık raporları sağlık kurulunca verilir. Tek hekimlerin değişik tarihlerde düzenledikleri hastalık raporlarında gösterdikleri zorunluluk üzerine yıl içinde toplam kırk gün hastalık izni kullanan memurların, o yıl içinde bu süreyi aşacak şekilde tek hekimlerden aldıkları ilk ve müteakip raporların geçerli sayılabilmesi için bunların resmî sağlık kurullarınca onaylanması gereklidir.

(7) Aile hekimi ve kurum tabiplerinin vereceği raporlar da tek hekim raporu kapsamında değerlendirilir.

ALINAN RAPOR ERTESİ GÜN MESAİ SAATİ BİTİMENE KADAR KURUMA ULAŞTIRILMALIDIR

Yönetmeliğin 7. maddesinde, konuya ilişkin olarak yer alan hüküm şu şekildedir:

"(3) Kamu hizmetlerinde aksamaya yol açılmaması ve bu Yönetmelik ile belirlenen usûl ve esaslara uygunluğunun tespit edilebilmesi için, hastalık raporlarının aslının veya bir örneğinin en geç raporun düzenlendiği günü takip eden günün mesai saati bitimine kadar elektronik ortamda veya uygun yollarla bağlı olunan disiplin amirine intikal ettirilmesi; örneği gönderilmiş ise, rapor süresi sonunda raporun aslının teslim edilmesi zorunludur. Yıllık iznini yurtdışında geçiren memurların aldıkları hastalık raporları, dış temsilciliklerce onaylanmalarını müteakip en geç izin bitim tarihinde disiplin amirlerine intikal ettirilir. 

Memur Yıllık İzinde Hastalık Raporu Alınabilir mi?

  • Memur, yıllık iznini kullandığı günlerde, hastalanarak rapor alması durumunda, rapor süresi, yıllık izninin bittiği tarihten önce doluyorsa, memur kalan yıllık iznini kullanmaya devam edebilir. 
  • Memur,  yıllık iznini kullandığı günlerde, hastalanarak rapor alması durumunda, rapor süresi yıllık izninin kalan kısmından daha fazla olması hâlinde, hastalık izninin yani raporunun bittiği tarihte mesaisine başlaması gerekmektedir. 
  • Memur, yıllık iznini kullandığı günlerde, hastalanarak rapor alması durumunda rapor süresi ile senelik izninin aynı gün bitmesi durumunda, memur rapor ve izninin bittiği gün görevine başlar.

  • Hastalık izinleri sebebiyle kullanılamayan yıllık izinler 657 sayılı Kanunun 103 üncü maddesine göre kullandırılır. 

"Yıllık İzinde Hastalanan Memur Ne Zaman Göreve Başlar?" başlıklı haberimize tıklayarak; Yıllık izin kullanırken sağlık raporu alarak hastalık iznine ayrılan memurun göreve başlama tarihi neye göre belirlenmektedir? sorusuna daha detaylı açıklama getirdik. 

Devlet memurlarının genellikle yaz aylarında yıllık izin kullanıyor olmaları nedeniyle, yıllık izin kullanırken hastalık raporu alacak memurların kurumlarıyla sorun yaşamaması amacıyla hazırladığımız "Yıllık İzin Kullanırken Hastalanan Memurun Dikkat Etmesi Gerekenler!" başlıklı haberimize tıklayarak; daha kapsamlı rapor bilgisi edinebilirsiniz. 

USUL VE ESASLARA UYGUN RAPOR ALINMAMIŞ İSE MEMUR YAZILI OLARAK BİLGİLENDİRİLECEK

Yönetmeliğin 7. maddesinde, konuya ilişkin olarak yer alan hüküm şu şekildedir:

"(5) Bu Yönetmelik ile tespit edilen usûl ve esaslara uyulmaksızın alman hastalık raporlarına dayanılarak hastalık izni verilemez. Hastalık raporlarının bu Yönetmelik ile tespit edilen usûl ve esaslara uygun olmaması hâlinde bu durum memura yazılı olarak bildirilir. Bu bildirim üzerine memur, bildirimin yapıldığı günü takip eden gün göreve gelmekle yükümlüdür. Bildirim yapıldığı hâlde görevlerine başlamayan memurlar izinsiz ve özürsüz olarak görevlerini terk etmiş sayılarak haklarında 657 sayılı Kanun ve özel kanunların ilgili hükümleri uyarınca işlem yapılır."

HASTALIK RAPORU BAŞKA BİR İLDEN ALINAMAZ

Yönetmeliğin 7. maddesinde, konuya ilişkin olarak yer alan hüküm şu şekildedir:

"(6) Hastalık izni verilebilmesi için hastalık raporlarının, geçici görev ve kanunî izinlerin kullanılması durumu ile acil vakalar hariç, memuriyet mahallindeki veya hastanın sevkinin yapıldığı sağlık hizmeti sunucularından alınması zorunludur."

Bu madde ile birlikte bir çok tartışma sona erdirilmiştir. Eğer memur yıllık izin gibi kanuni bir iznini kullanıyor değilse Kırıkkale'de çalışıyorken Yozgat'a gidip oradan rapor almayacaktır. Rapor memuriyet mahallinden alınmalıdır. "Memur Hastalık İznini Memuriyet Mahalli Dışında Geçirebilir mi?" başlıklı haberimize tıklayarak; sağlık raporu alan memur raporluyken memuriyet mahalli dışına çıkabilir mi, hastalık izninde memur il dışına çıkabilir mi? sorularına daha kapsamlı cevap bulabilirsiniz. 

HAKEM HASTANE OLAYINDAKİ ACİL ŞARTI KALDIRILDI

Yönetmeliğin 7. maddesinde, konuya ilişkin olarak yer alan hüküm şu şekildedir:

"(7) Hastalık raporlarının fenne aykırı olduğu konusunda tereddüt bulunması hâlinde, memur hastalık izni kullanıyor sayılmakla birlikte Sağlık Bakanlığınca belirlenen ve memurun bulunduğu yere yakın bir hakem hastaneye sevk edilir ve sonucuna göre işlem yapılır. Hakem hastane sağlık kurulları bu nitelikteki başvuruları öncelikle sonuçlandırır."

Önceki yönetmelik düzenlemesinde sadece acil hallerde alınan sağlık raporları fene aykırılık gerekçesinden dolayı hakem hastaneye gönderilebilmekteydi. Bu sınırlama kaldırılmıştır. Normal hastalık raporu alındığında da, kurum eğer fenne aykırılıkta tereddüt buluyorsa, memurun bulunduğu yere hakın hakem hastaneye sevk edebilecektir.

YILLIK İZİNDEYKEN HASTALIK RAPORU ALINMASI

Bu konudaki uygulama eskisi gibidir. Eğer hastalık raporu süresi yıllık izin süresinin içinde kalıyorsa memur yıllık izin süresinin sonunda, eğer yıllık izin süresini aşıyorsa memur hastalık raporu süresinin sonunda işe başlayacaktır. Hastalık sebebiyle kullanılamayan yıllık izinler, yıllık izne eklenecektir. Bu husus yönetmeliğin 8. maddesinde düzenlenmiştir.

Memur Refakat İzni Nasıl Alınır?

Bu husus yönetmeliğin 10. maddesinde düzenlenmiştir.Refakat izni verilebilmesi için,
a) Bakmakla yükümlü olduğu ana, baba, eş ve çocuklarından birinin,
b) Bakmakla yükümlü olmamakla birlikte refakat edilmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocuklarıyla kardeşlerinden birinin,
ağır bir kaza geçirdiğinin veya tedavisi uzun süren bir hastalığı bulunduğunun sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi zorunludur.

Raporda bulunması gereken detaylar

Refakat izni için verilecek sağlık kurulu raporunda; refakati gerektiren tıbbî sebepler, refakat edilmediği takdirde hayatî tehlike bulunup bulunmadığı, sürekli ve yakm bakım gerekip gerekmediği, üç ayı geçmeyecek şekilde refakat süresi ve varsa refakatçinin sahip olması gereken özel nitelikler yer alır. Gerekli görülmesi hâlinde üç aylık süre aynı koşullarda bir katma kadar uzatılır.

Aynı kişi için aynı dönemde birden fazla memura refakat izni verilmez

Yönetmeliğin 10. maddesinde yer alan diğer hususlar şu şekildedir:

(3) Aynı kişiyle ilgili olarak aynı dönemde birden fazla memur refakat izni kullanamaz.
(4) Aynı kişi ve aynı vakaya dayalı olarak vcrilecek refakat izninin toplam süresi altı ayı geçemez.
(5) İzin süresi içinde refakati gerektiren durumun ortadan kalkması hâlinde memur iznin bitmesini beklemeksizin göreve başlar. Bu durumda veya izin süresinin bitiminde, göreve başlamayan memurlar izinsiz ve özürsüz olarak görevlerini terk etmiş sayılarak haklarında 657 sayılı Kanun ve özel kanunların ilgili hükümlerine göre işlem yapılır.
(6) Refakat izni kullanılırken memurun aylık ve özlük hakları korunur.

Devlet Memurlarına hastalık raporlarının hangi hallerde, hangi hekimler veya sağlık kurulları tarafından verileceği, raporların süreleri ile hastalık ve refakat iznine ilişkin usul ve esaslar 29.10.2011 tarihli ve 28099 sayılı resmi gazetede yayınlanan "Devlet memurlarına verilecek hastalık raporları ile hastalık ve refakat iznine ilişkin usul ve esaslar hakkında yönetmelik" ile düzenlenmiştir. Söz konusu yönetmeliğe göre devlet memurlarının aldıkları raporların aşağıdaki usul ve esaslara uygun olması gerekir.

A-HASTALIK RAPORLARI NEREDEN ALINIR

Memur Hastalık Raporu Nasıl Alınır?

1-Memurun görev yaptığı kurum tabipliği

3-SGK ile sözleşmeli sağlık hizmeti sunucuları

4-SGK ile sözleşmesi bulunmayan sağlık hizmeti sunucularından alınan raporlar eğer 10 günü geçmiyorsa SGK ile sözleşmeli sağlık hizmeti sunucusu hekim tarafından onanmalıdır. Söz konusu raporların süresi 10 günü aşıyorsaSGK ile sözleşmeli sağlık hizmeti sunucusu sağlık kurulunca onaylanmalıdır.

Yurtdışında görevli memurlar ile yıllık izinlerini yurt dışında kullanan memurlar bulundukları ülkenin mahalli mevzuatına göre rapor alır.

B-HASTALIK RAPORLARINDA SÜRE

Hastalık Raporu Kaç Gün Olabilir?

1-Kanser, verem ve akıl hastalığı gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalık hallerinde 18 aya kadar, diğer hastalıklarda ise 12 aya kadar memurun aylık ve özlük hakları korunarak verilecek raporda gösterilen lüzum üzerine izin verilir. İzin süresinin sonunda hastalığının devam ettiği sağlık kurulu raporu ile tespit edilen memurların izni aynı sürelerde uzatılır. 18 aya tabi olan hastalıklarda azami süre 36 ay, diğer hastalıklarda azami süre 24 aydır. Bu sürelerin sonunda da memur iyileşmezse emeklilik hükümleri uygulanır. Azami sürelerin hesabında aynı hastalığa bağlı olarak aralıklarla kullanılan hastalık izinleri de (iki izin arasında geçen sürenin bir yıldan az olması kaydıyla) dikkate alınır. Bu kapsamda izinli olan memurların yeniden göreve başlayabilmeleri için iyileştiklerine dair rapor almaları gerekmektedir. Bu husus önemlidir.

2-Görevi sırasında veya görevinden dolayı bir kazaya veya saldırıya uğrayan veya bir meslek hastalığına yakalanan memur iyileşinceye kadar izinli sayılır. Yani herhangi bir azami süre yoktur. Bu noktada memurun sağlık sorunlarının görevi ile ilgili olup olamaması çok büyük önem kazanmaktadır. Zira özlük hakları oldukça farklıdır.

3-Memurlar tek hekim raporu ile bir defada on gün izin alabilir. Kontrol muayenesi öngörülmüş ise kontrol muayenesi sonrasında tek hekim on gün daha rapor verebilir. Kontrol muayenesi sonrasında da hastalığın devam etmesi durumunda rapor sağlık kurulundan alınır. Zorunlu hallerde (nakil imkanı olmaması gibi) tek hekim tarafından rapor verilse dahi bu raporun sağlık kuruluna onaylatılması gerekir.

Bir takvim yılı içerisinde tek hekim tarafından verilecek raporların toplam süresi 40 günü geçemez. Kısaca ifade etmek gerekirse memurlar tek hekimden kesintisiz olarak (10+10 gün olmak üzere) 20 gün, takvim yılı içerisinde farklı zamanlarda ise en fazla 40 gün rapor alabilirler. Söz konusu sürelerin üzerindeki izinler sağlık kurulu tarafından düzenlenmeli ya da onaylanmalıdır.

C- HASTALIK İZİNLERİNİN VERİLMESİ

Memur Hastalık İzni Nasıl Alınır? 

1-Hastalık izinleri birim amirince verilir.

2-Hastalık raporlarının aslının veya bir örneğinin en geç raporun düzenlendiği günü takip eden günün mesai bitimine kadar elektronik ortamda veya uygun yollarla disiplin amirine bildirilmesi gerekir. Rapor süresinin sonunda raporun aslının teslim edilmesi zorunludur. İspat açısından faks ile gönderiliyorsa faks onayının alınması, mail ile gönderiliyorsa hem personel birimine hem de disiplin amirine birlikte gönderilmesi memurun lehine olacaktır. Memurun raporu iletmesi noktasında hastalık durumu da gözetilerek herhangi bir uygun bir yol yeterli görülmüş ise de ispat noktasında bir sorun yaşanması durumunda memurun zor durumda kalmaması için elinde teyit mahiyetinde bir done bulunmalıdır.

3-Memurun aldığı hastalık raporu usule uygun değilse hastalık iznine çevrilmez ve bu durum memura yazılı olarak bildirilir. Memur bildirimi aldığı günün ertesi günü göreve başlamak zorundadır. Bildirime rağmen göreve başlamayan memura disiplin hükümleri uygulanır.

4-Hastalık raporları (geçici görev, kanuni izin ve acil vakalar hariç) memurun memuriyet mahallinden ya da memuriyet mahallindeki sağlık hizmeti sunucusunun sevk ettiği sağlık hizmeti sunucusunda alınır. Bu konuya önem verilmelidir.Örneğin yıllık izinlerin sonunda mesaide olunması gereken günde memuriyet mahallinin dışında rapor alınacaksa sadece acil servislerden alınabilir.

5-Hastalık raporlarının fenne aykırı olduğu (memur hasta olmadığı halde rapor düzenlendiği) konusunda bir tereddüt var ise memur Sağlık Bakanlığınca belirlenen hakem hastaneye sevk edilir. Bu sürede memur izinli sayılır. Hakem hastane raporuna göre işlem yapılır. Tebligata rağmen hakem hastaneye gitmeyen memur hakkında disiplin hükümleri uygulanır.

2022 Memur Rapor Kesintisi Ne Kadar Olur?

657 DMK'da 158. madde rapor kesintisini kapsamakta, buna göre, hastalığı nedeniyle hastanelerde yatarak, tedavi gördükleri süreler hariç tutarak, bir takvim yılı içinde (1 Ocak - 31 Araralık) kullanılan hastalık izin yani rapor süreleri toplamı 7 günden fazla olması durumunda, aşan hastalık raporu süresi bordronun zam ve tazminatlar kaleminden % 25 oranında düşülmektedir.

D-REFAKAT İZNİ

Memurun bakmakla yükümlü olduğu ya da bakmakla yükümlü olmamakla birlikte refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ya da çocuklarıyla kardeşlerinden birisinin ağır bir kaza geçirdiğinin veya tedavisi uzun süren bir hastalığı bulunduğunun sağlık kurulu raporu ile belgelenmesi durumunda 3 ay refakat izni verilir, hastanın iyileşmemesi durumda 3 ay daha refakat izni verilir. Aynı hastalık ve aynı memur yakını için toplam süre altı aydır. Farklı bir hastalık ya da başka bir aile yakınına refakat noktasında yeniden refakat izni alınabilir.

Söz konusu raporda bulunması zorunlu hususlar;

a-Refakati gerektiren "tıbbi sebepler"

b-"Refakat edilmediği takdirde hayati tehlike bulunmaktadır" ibaresi

c-"Sürekli ve yakın bakım gerekmektedir" ibaresi

d-Refakat süresi (3 ayı geçemez- üç ayın sonunda yeniden 3 ay uzatılabilir)

Devlet memurunun yakınına bakabilecek başka bir kardeşinin olup olmaması ya da yakınının memuriyet mahallinin dışında ikamet etmesi refakat iznine engel değildir. Bu noktada çok önemli olan bir husus bulunmaktadır. Bir hasta için aynı dönemde birden fazla memur refakat izni alamaz. Örneğin kardeş olan iki devlet memuru aynı anda babaları için refakat izni alamaz.

Editör: Haber Merkezi