Bilindiği üzere işçilerin tabi olduğu 4857 sayılı İş Kanununun 63. maddesi işçinin haftada en fazla 45 saat olarak çalışabileceğini belirtmiştir.
İş kanununun bu maddesinin yanında işveren ve işçinin anlaşması ile normal çalışma süresi günde 11 saati aşmamak koşuluyla farklı şekilde haftanın çalışılan günlerine dağıtılabileceği ilkesi de benimsenmektedir.
Kanunun 41. maddesine göre ise fazla çalışma süresinin haftalık 45 saati aşan kısım olduğu belirtilmiştir.
24 saat çalışıp 24 saat dinlenme usulü ile görev yapılan yerlerde, 1 hafta 3 gün diğer hafta ise 4 gün çalışma yapılabilmektedir. Bu durumda haftalık çalışılması gereken süre dolmamış olsa dahi günlük 11 saati aşan çalışmanın fazla çalışma süresi olarak kabul edilir. Böyle bir çalışma sisteminde işçi ilk hafta 3 × 3 = 9 saat, takip eden hafta ise 4 × 3 = 12 saat fazla çalışmış sayılır.
Bir diğer örnekte ise; çalışma süresinin 24 saat olduğu 48 saatte dinlenme şeklinde ayarlanan vardiyalarda ise, işçi 1. hafta 3 gün, 2. ve 3. hafta 2 gün, 4.’üncü hafta ise yine 3 gün çalışacağından, ilk hafta 3 × 3 9 saat, ikinci ve üçüncü haftalarda 2 × 3 = 6 saat, dördüncü ve son haftada ise yine 3 × 3 = 9 saat fazla çalışmış sayılmaktadır.
İş kanununun 41. maddesinin ikinci fıkrası fazla çalışma saat ücretinin normal çalışma saat ücretinin %50 fazlası olduğunu belirtmektedir. İşçinin fazla çalışma yaptığı saatler için normal çalışma ücreti ödenmişse eğer, sadece kalan %50 kısmı ödenmektedir.
Diğer taraftan fazla çalışma saat ücreti ile ilgili %50 fazlası kuralı nispi emredici nitelikte olup işçi ve işverenin sözleşmeyle bunun altında bir oran belirlemeleri mümkün değil iken daha yüksek bir oran tespiti yapılabilmektedir.
Sonuç olarak işçilerin yaptığı toplu sözleşmelerde fazla çalışma ücreti olarak normal çalışma saat ücretinin %60 fazlası kabul edildiği bilinmektedir.
