Sn. Op. Dr. İsmail Başıbüyük Hocam, öncelikle yeni atanmış olduğunuz Antalya İl Sağlık Müdürlüğü görevinizde başarılar diler, Cenab-ı Allah’tan yol açıklığı temenni ederiz. Hayırlı ve kademli olsun. Antalya’ya atandığınızdan beri geçen kısacık süreçte, Antalya Kamu Sağlığı Yönetimine getirdiğiniz pozitif hareketlilik ve dinamizmden ötürü şahsınızı tebrik ederiz.
2017 sonunda Genel Sekreterlik tarafından yapılan ve Antalya’daki bütün hastanelerin tüm cerrahi alet ihtiyacını kapsayan açık ihale… Genel Sekreterlik kapatılıp ihale dosyası İl Sağlık Müdürlüğüne devredilince karar-imza aşamasında Ünal Bey tarafından iptal edildi? İhale iptal sebebi mevzuata uygun muydu? İptal edilen ihale sonrası İl Sağlık Müdürlüğü neden yeni ihale yapmadı da hastanelere alım için yetki devri yaptı? İptal edilen ihaledeki alım fiyatları ile hastanelerin kendi alım fiyatları arasındaki fark ve kamu zararı ne kadardır?
Sn. Hülür Yönetimi, 19 sağlık tesisinin temel ihtiyaçlarını, Destek Hizmetleri Başkanlığının bünyesinde oluşturulacak merkezi bir birimde, kamu kaynaklarının doğru kullanılmasının sağlanması adına, toplu alım yöntemi benimsemek sureti ile, tüm ihtiyaçların konsolide edilerek planlamasını asla becerememiş, tam tersine, böl, ayır, olmadı, yetki ver mantığında işlemler gerçekleştirmiştir. Neden? Hangi mantıkla? Kim için?... Bir ihtiyacı toplu almakla, bölerek parça parça almak arasında ve zamana yayarak aldırmak, yine tekraren söylüyoruz, rant odaklarına teslim olmak değilse, yetersizlik, basiretsizliktir.
Yine hastanelerin kullanmakta olduğu yazılımları içeren HBYS ihalesinin sözleşmesinin bitmesine daha 1,5 yıl varken, neden sözleşme iptal edilip yeniden ihaleye çıkıldı? Yeni çıkılan ihale sonucu maliyet ile iptal edilen sözleşme arasındaki fark ve kamu zararı ne kadardır? Kurumun envanterinde olan ve bakım sözleşmesi ile hizmet devam edebilecekken % 700’leri aşan oranda hastanelerin maliyeti artırıldı, milyonlarla ifade edilen paralar firmaya ödendi. Kurumsal hafıza yoksunluğu diyerek iyi niyetle düşünsek bile, biz bunu köşemizde dile getirmemize rağmen yanlışta ısrar edildi ve ikinci kere bu dönemde bu yanlışa devam edildi. Oluşan/oluşturulan kamu zararlarının sorumluları nasıl olsa o ihalede benim imzam yok aymazlığına sığındılar. Zira; yetki devri yapmış olsalar bile imza yetkilisi de harcama yetkilisi de, dolayısıyla kurumun en başındaki yetkililer, altlarında oluşan bu zarardan hesap sormamışlarsa -ki sormadılar- oluşan zarardan kuruşuna kadar mesuldüler…
Ve HBYS de oluşan/oluşturulan kamu zararına benzer şekilde, yine Antalya İl Sağlık Müdürlüğünün yapmış olduğu 36 aylık PACS (Görüntü Arşivleme Yönetim Sistemi) ihalesi… Bir önceki dönem tedarik edilen PACS (Görüntü Arşivleme Yönetim Sistemi) yazılımı kurumun demirbaş envanterinde olmasına karşın; kurumun yazılımı kullanmayı istemesi halinde Aylık 87.500 TL (seksen yedi bin beş yüz) bedel ile yazılımın tüm haklarını kullanma hakkı varken üstelik sözleşmesinin 18. Maddesinde ”açılacak olan yeni sağlık tesislerinin maliyeti fiyatlara yansıtılmayacaktır.” maddesi kurum lehine çok avantajlı bir madde olmasına rağmen müdürlük yöneticileri bu sözleşmeden vaz geçip yeniden alıma çıktılar… Neticede yazılımı kullanılan aynı firmaydı.. Ve Antalya Sağlık Müdürlüğüne PACS, 4.680.000,00 ( dört milyon altı yüz seksen bin) TL mal oldu... İşi bilen, kamuyu düşünen, bir kuruşu bile heba etmek istemeyen bir idareci, envanterde bulunan ürünü kullanmak istese idi, tüm tesislerde 36 ayda toplam 3.150.000,00 (üç milyon yüz elli bin) TL ödeyerek bu hizmeti devam ettirecekti.. Aynı yazılımı kullanılarak 1.530.000,00 (bir milyon beş yüz otuz bin) TL farkı hastanelere ödettirildi. Neden?... İhalelerde imzam yok” diyen dönemin Destek Hizmetleri Başkanı Sn. İbrahim Çetin, oluşan tüm zararından kuruşuna kadar mesuldür.
2018 yılı başlarında Antalya’daki tüm kamu hastanelerinden toplanan bilgi işlem malzeme ihtiyaçları için ihalesiz olarak DMO’dan alınmasına karar verilmişken, neden DMO’da ürünleri, kaynağından distribütör firmadan alınmadı da, Ankara’da hiç kimsenin tanımadığı bir firmadan temin edildi? Hastane idareleri, ürünleri bu firmadan almaya zorlanmış mıdır? Bu firma ile Ünal Beyin önceden gelen bağlantısı nedir? Firmadan mevzuata aykırı olarak mal fazlası alınmış mıdır? (Bu sorunun cevabını da o zamanki hastane idarecileri ve Antalya’daki bilgisayar firmalarından da dinlemenizi tavsiye ederiz.)
Yine de hikâyesi önemlidir ve şöyledir… Dönemin kudretli Başkan Yardımcısı Bilbay tarafından yapılan DMO bilgisayar ve bileşenleri alımı için tüm hastanelerden talepler toplanır. Hastaneler yaklaşık 2 yıllık ihtiyaçlarını Sağlık Müdürlüğüne bildirirler. Açık ihale yapılması ve ihtiyaçların alınması beklenmektedir. Fakat öyle olmaz, DMO kataloğunda Ankara’dan bir bilgisayar firması bulunur ve anlaşılır. Ve hastanelere, anlaşılan firma ile irtibata geçmeleri bildirilir. Hastane yöneticileri şaşkındır. Kibarca “Madem DMO’dan alınacaktı, kendimiz alabilirdik. Zahmet etmeseydiniz” demek isterler ama diyemezler. Bazı hastane yetkilileri bu alıma içine sindiremez ve direnir, taleplerine ihtiyaçlarına rağmen alım yapmaz. Bütçelerinin izin vermemesine rağmen, alıma zorlanan hastane yöneticilerinin çaresizliği o günlerde çok konuşulur. Nafiledir, alım o firmadan yapılacak, talepler çekilecektir. Mali müdürler, olmadı başhekimler üzerinde baskılar oluşturulur, alımlar yapılır.
Fakat DMO alımlarında “mal fazlası” olarak yansıyan adetler, hastanelere yansıtılmaz. Ha sahi o firma ile yapılan anlaşmaya göre mal fazlası ne kadardır? Birkaç milyonu bulan miktarı ile normal ihaleye göre % 30-35 oranında daha fazlaya mal olan bu alımda, mal fazlası ilgili kişileri kurtaracak tek gerekçedir. Fakat bu güne kadar o miktarın ne kadar olduğu açıklanmamış ve ilgili kişiler üzerinde şaibe oluşmasına ve (okul faturası) gibi iddialara neden olunmuştur. Tüm bunlara rağmen Müdürlüğün konu ile alakalı bir izahlı bir açıklaması ne yazık ki bulunmamaktadır.
Yine İl Sağlık Müdürlüğü tarafından yapılan laboratuvar kit karşılığı hizmet alımı ihalesi, aynı dönemde diğer illerde yapılan ihaleler ile karşılaştırıldığında oluşan kamu zararı var mıdır? (Bu sorunun cevabını da şu an Antalya Eğitim Araştırma Hastanesi Biyokimya bölümünde çalışan, eski Kamu Hastaneleri Genel Sekreteri Prof. Dr. Nejat Yılmaz’dan dinlemenizi tavsiye ederiz.)
Gerçekleştirilmiş olan 396 kalem laboratuvar sarf ihalesinde “2 kalem tüpün yaklaşık maliyeti yüksek” gerekçesi ile iptal edilir. Oysa bu 2 kalem iptal edilebilir ve diğer 394 kalem malzeme alınabilir durumdadır. İhale tekrar müdürlük tarafından yapıl/a/maz. Bu geçen sürede hastaneler ihtiyaçlarını doğrudan teminlerle ihale fiyatının çok üzerinde tedarik etme durumunda bırakılır. Ve nihayet hastanelere yetki devri yapılır. Hastanelerin alıma çıkıp, kendi ihtiyaçlarını aldıklarında ise dolar kurundaki dalgalanma nedeni ile fiyatlar iptal edilen ihaleden yaklaşık üç kat fazlasına mal olur. 3 milyon TL civarında ihale 6 milyon TL’den fazlaya mal olur. Bir iş bilmezlik, bir öngörüsüzlük, bu basiretsizlik ve bu savurganlık kurumun milyonlarına mal olursa o makamları işgal eden başkan, başkan yardımcısı olan sayın yetkililerin şöyle bir durup kendilerini değerlendirmeleri beklenirken, aynı hastalıklı hallerini devam ettirmeleri ve o koltuklarına sımsıkı yapışmaları izah edilebilir bir durum değildir.
Akdeniz Manşet Gazetesi Köşe Yazarı Hidayet Gültekin köşe yazısı: https://www.akdenizmanset.com.tr/yazarlar/hidayet-gultekin/yeni-saglik-il-mudurumuze-acik-cagri-2/35025/
