İşçinin toplu sözleşme ikramiyesinden icra kesilir mi?

İşçilerle yapılan toplu sözleşmelere göre işçilere verilen toplu sözleşme ikramiyelerinden icra kesintisi yapılıp yapılmayacağı hususunda Yargıtay tarafından verilen bir kararda toplu sözleşme ikramiyelerininde ücret sayılması nedeniyle icra işlemi yapılabileceği ancak toplu sözleşme ikramiyesinin tamamına değil ücret gelirlerinde olduğu gibi 1/4 oranında haciz kesintisi yapılabileceği yönünde karar verilmiştir.

“4857 sayılı Kanunun 35. maddesi uyarınca işçilerin aylık ücretlerinin ancak 1/4’ü haczedilebilir. İkramiye de ücretten sayıldığından, onun da aynı koşullarda (1/4’ü) haczini engelleyen bir yasa hükmü yoktur.” diyerek ikramiyenin de ancak 1/4’ünün haczedilebileceğine hükmetmiştir.

Yargıtay 12. Hukuk Dairesi’nin E. 2015/8926, K. 2015/20037 numaralı kararı aşağıdaki şekildedir; “…Alacaklı tarafından genel haciz yolu ile başlatılan ilamsız icra takibinde; alacaklının talebi üzerine icra müdürlüğünce, işçi olarak çalışan borçlunun işyerinden almakta olduğu ücret, prim ve nemanın 1/4’ü ile ikramiye ve teminatların tamamının üzerine haciz konulmuş olup, borçlunun icra mahkemesine başvurusu, ikramiyenin 1/4’ü dışındaki kısmına konulan haczin kaldırılması ile haciz müzekkeresinde haczine karar verilen prim ve teminatların, haczi kabil olmayan gelirleri de kapsadığından, haczi kabil işçilik alacaklarının açık bir şekilde gösterilmediğine yöneliktir.

4857 Sayılı Kanun’un 35. maddesine göre; işçinin almakta olduğu ücretin 1/4’ünden fazlası haczedilemez. İkramiye, toplu sözleşme farkı ve nema da ücretten sayılacağından onların da aynı koşullarda haczini engelleyen bir yasa hükmü yoktur. 6772 Sayılı Kanun’un 4. maddesinde ise; “fazla mesai, evlilik, çocuk zamları veya primleri, ayni yardımlar, hafta ve genel tatil ücretleri gibi esas ücrete munzam tediyelerin haczedilemeyeceği” belirtilmiştir.

O halde mahkemece, taleple bağlılık ilkesi de gözetilerek yukarıda açıklanan ilkeler doğrultusunda borçluya maaşı dışında yapılan ikramiye ödemelerinin 1/4’ünü aşan kısmı üzerine konulan haczin kaldırılmasına karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile şikayetin tümden reddi isabetsizdir”

YARGITAY 12.HUKUK DAİRESİ  Esas: 2014/16631 Karar:2014/20678 Tarih: 09.09.2014

Kararın özeti: Alacaklı tarafından başlatılan, ilamsız icra takibiyle borçlunun işyerinden almakta olduğu maaşının 1/4’ü ile maaş dışındaki ikramiye ve diğer ödemelerinin tamamı üzerine haciz koydurmuş, Yargıtay haczi mümkün olmayan istihkak, fazla mesai ve prim alacağının tamamı üzerine konulan haczin kaldırılmasına karar vermiş, geri kalan haciz taleplerini kabul etmiştir.

Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi …. tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:

Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de;

Alacaklı tarafından genel haciz yolu ile başlatılan ilamsız icra takibinde, alacaklının talebi üzerine, icra müdürlüğünce, borçlunun işyerinden almakta olduğu maaşının 1/4’ü ile maaş dışındaki ikramiye ve diğer ödemelerinin tamamı üzerine haciz konulmuş olup, borçlunun icra mahkemesine başvurusu, ikramiyenin 1/4’ü dışındaki haciz ile emekli ikramiyesinin ve sosyal yardımlardan olan yıllık izin parası, yıpranma payı, bayram mesaisi, fazla mesai, pazar hafta tatili mesaisi, aile çocuk yardımı ve diğer yardımların tamamı üzerine konulan haczin kaldırılmasına yöneliktir.

4857 Sayılı Kanun’un 35. maddesine göre; işçinin almakta olduğu ücretin 1/4’ünden fazlası haczedilemez. İkramiye, toplu sözleşme farkı ve nema da ücretten sayılacağından onların da aynı koşullarda haczini engelleyen bir yasa hükmü yoktur. 6772 Sayılı Kanun’un 4. maddesinde ise; “Fazla mesai, evlilik, çocuk zamları veya primleri, ayni yardımlar, hafta ve genel tatil ücretleri gibi esas ücrete munzam tediyelerin haczedilemeyeceği” belirtilmiştir.

O halde mahkemece, borçlunun ikramiyesinin 1/4’ünü aşan kısmı üzerine konulan haciz ile 6772 SK.nun 4. maddesi gereğince haczi mümkün olmayan istihkak, fazla mesai ve prim alacağının tamamı üzerine konulan haczin kaldırılmasına karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile şikayetin tümden reddi isabetsizdir.

SONUÇ :Borçlunun temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK’nun 366 ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan harcın istek halinde iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 09.09.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.