Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bugün dikkat çekici bir açıklama yaptı. Yapılan açıklamada, memur ve memur emeklilerinin maaşlarına yüzde 30 ile yüzde 35 arasında değişen kümülatif artış oranları ile enflasyon farklarından oluşan zam yapıldığı belirtildi. 

Bu açıklamadaki, kümülatif artış oranı ile yüzde 30 ve yüzde 35 zamdan ne anlaşılması gerektiği en çok merak edilen konuların başında gelmektedir.

Öncelikle bu açıklamada yer alan yüzde 30 ve 35 zammı açıklamak gerekmektedir. Açıklamada, yüzde 30 ve 35 artışın hangi yılları kast ettiği belirtilmemiştir. Ancak, 2020 yılında oluşan yüzde 14,97 oranındaki enflasyon ve 2021 Ocak ila 2021 yılı Aralık ayı arasında oluşan yüzde 17,83'lük enflasyon oranı, aritmetik toplam olarak değil ama kümülatif olarak yüzde 35 etmektedir. Dolaysıyla Bakanlık açıklamasındaki yüzde 30 ve yüzde 35 zammı sadece 2021 yılını değil 2020 ve 2021 yıllarını kapsamaktadır diye düşünülebilir.

Kümülatif zam ne demek?

Diğer taraftan, kümülatif artış, enflasyon oranı hesaplanırken de en çok yanlış yapılan konuların başında gelmektedir. Kümülatif artış aylık oluşan artışların alt alt yazılarak toplanması demek değildir. Kümülatif artış, başlangıç değeri 100 olan birimin her ay oluşan artış oranında katlanarak devam etmesidir.

Örnek verecek olursak;
Ocak = 100
Ocak'ta yüzde 2 artış var ise 102
Şubat'ta yüzde 3 artış varsa 102*1,03=105,06
Mart'ta yüzde 2 artış var ise 105,06*1,02=107,16
Nisan'da yüzde 5 artış varsa 107,16*1,05=112,52
Mayıs'ta yüzde 4 artış var ise 112,52*1,04=117,02
Haziran'da yüzde 1 artış var ise 117,02*1,01=118,19

Eğer oluşan artışları alt alta toplasaydık %2+3+2+5+4+1=17'yi bulurduk.
Ama kümülatif artış olunca artış oranı yüzde 18,19 bulunmaktadır.

Kümülatif artış oranını Merkez Bankası sitesinden hesaplayın

Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası'nın internet sitesinde, 100 temel parametresi üzerinden iki tarih arasındaki kümülatif artışları online olarak hesap eden bir mobil bulunmaktadır. 1969'dan günümüze kadar oluşan enflasyon oranlarını iki tarih arasında kümülatif olarak hesaplanabilmektedir. İlgili web adresi için tıklayınız.

Refah payı verilecek mi?

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının yaptığı açıklamada "Söz konusu çalışma, sadece doktorları değil bütün sağlık personelini gözeten, bununla da sınırlı kalmayıp tüm kamu personelimizi kapsayacak şekilde enflasyon farkının üzerinde bir sosyal refah düzenlemesi olarak yapılacaktır." denilmektedir. 3 Ocak 2022 tarihi itibariyle, Aralık 2021 yılı enflasyon oranları açıklanacak ve 2021 yılının ikinci yarısında oluşan enflasyon oranı netleşecektir. Temmuz ila Aralık 2021 tarihleri arasında enflasyon kümülatif olarak yüzde 10,47 oluşmuştur. Aralık ayında yüzde 5'lik bir enflasyon olduğunu varsayarsak kümülatif olarak yılın ikinci yarısında yüzde 15,99 oranında bir enflasyon oluşacak, ikinci altı ayda sadece yüzde 3 zam alındığı için Ocak 2022'de maaşlara enflasyon farkı olarak yüzde 12,99 oranında zam yapılacaktır. Ancak Bakanlık açıklamasında refah payından da bahsedilmekte olup, bu halde belirlenecek olan refah payı oranı da bu farka eklenecektir.

Editör: Haber Merkezi